طیف نشری خطی هیدروژن:

اگر در یک لوله تخلیه الکتریکی که دارای گاز هیدروژن است با فشار کم ، ولتاژ بالایی اعمال کنیم ، گاز درون لوله ملتهب (داغ ) شده و به رنگ صورتی روشن درآمده و باعبور دادن نور حاصل از منشور طیف نشری خطی هیدروژن بدست می آ ید .

توجیه طیف نشری خطی هیدروژن:

الکترون هیدروژن در پایین ترین لایه الکترونی (حالت پایه ) قرار دارد . اگر به آن یک بسته انرژی (انرژی کوانتومی ) بدهیم. الکترون به لایه های بالاتر می رود( حالت برانگیخته )

**نکته : الکترون در لایه های بالاتر (حالت برانگیخته) ناپایدار است . و دوباره به لایه های پایین تر (حالت پایه ) بر می گردد و مقدار انرژی که گرفته را آزاد می کند . که این انرژی های آزاد شده همان طیف نشری خطی هیدروژن می باشد .

**نکته : الکترون از لایه های بالاتر به همه لایه های پایین تر بر می گردد. ولی وقتی الکترون به لایه دوم  n=2 بر می گردد نور آن مریی است وقابل دیدن می باشد.

 

استفاده از انرژی هسته ای، یکی از اقتصادی ترین شیوه ها در دنیای صنعتی است و گستره عظیمی از کاربردهای مختلف، شامل تولید برق هسته ای، تشخیص و درمان بسیاری از بیماریها، کشاورزی و دامداری، کشف منابع آب و ... را در بر می گیرد.
انرژی هسته ای در مجموع، مانند یکی از انرژی های موجود در جهان مثل انرژی بادی، آبی، گاز و نفت و ... است، اما در مقایسه با آنها جزو انرژی های پایان ناپذیر شمرده می شود، که از نظر میزان تولید انرژی پاسخگوی نیازهای بشر خواهد بود. یعنی انرژی حاصل از تبدیل ماده به انرژی برابر است با جرم ماده ضرب در سرعت نور به توان ۲ که نشان دهنده انرژی زیاد حاصل از تبدیل مقدار کمی ماده به انرژی است.

آشنایی با بعضی از کاربردهای انرژی هسته ای  ((کاری ازآرمین بهروج،رجایی1،دوم تجربی))

هیدروژن طرحی جدید برای جایگزینی نفت مجتبی غیور مدرسه ی ملاصدرا 1 کلاس 06 آقای سلامی   ۱۳:۳۰ (سه شنبه ۱۶ خرداد ۱۳۸۵) اخبار مرتبط     آلبوم مرتبط منابع انرژی تجدید پذیر به صورت تناوبی در دسترس هستند و به خودی خود قابل حمل و ذخیره نیستند و به همین خاطر نمی توانند به صورت سوخت به خصوص در بخش حمل و نقل مورد استفاده قرار گیرند. سوخت های متداول به علت انتشار مواد آلاینده باعث نگرانی های در جهت سلامت کره زیست شده اند و لذا کشور های پیشرفته از جمله ایالات متحده امریکا تمهیداتی در جهت استفاده از هیدروژن به عنوان سوخت جانشین و برتر ونیز در جهت اجرای سیاست های دولت برای فاصله گرفتن از وابستگی به نفت، به کار گرفته اند. تلاش ایالات متحده امریکا بر جایگزینی سوخت هیدروژنی در اتومبیل ها وزیر انرژی ایالت متحده امریکا ، ٦ آوریل ٢٠٠٦ ، از تقاضای ٥٢,٥ میلیون دلار ظرف سه سال آینده برای پشتیبانی از نوآوری های تازه و پژوهش بنیادین در فن آوری هیدروژن خبر داد. این تقاضا از طرح انرژی پیشرفته رییس جمهور امریکا که تلاش دارد وابستگی به نفت خارجی را کاهش دهد حمایت می کند و از پژوهش هایی که به حل مشکلات علمی مربوط به تولید، استفاده و ذخیره هیدروژن کمک می کنند پشتیبانی به عمل خواهد آورد. بودمن در همایش جهانی ٢٠٠٦ انجمن مهندسان خودروسازی اعلام کرد: "این سرمایه گذاری در پژوهش بنیادین برای تشویق نوآوری ها و پیشرفت های تازه در نظر گرفته شده است که ما را در ایجاد اقتصادی بر پایه هیدروژن کمک خواهد کرد. صنعت خودروسازی ما در حال تغییر است و امیدواریم که این سرمایه گذاری برای آمریکا امکان رهبری دنیا در تولید اتومبیل های پاکیزه را با سوخت هیدروژن فراهم سازد که بدون آلاینده باشند و از وابستگی ما به نفت وارداتی بکاهد. وی گفت که این مساله ما را در از میان برداشتن موانع فنی کمک خواهدکرد و ایجاد فن آوری هیدروژن و پیل سوختی را یک گام به مرحله عملی شدن نزدیک خواهد کرد." این تقاضا مشکلاتی را که ذخیره، تولید و استفاده از هیدروژن با آنها مواجه است، هدف قرار می دهد . این پژوهش دانش درازمدتی را برای حرکت به سوی اقتصاد هیدروژنی فراهم خواهد ساخت و خودروهای دارای سوخت باتری هیدروژنی تا سال ٢٠٢٠ وارد بازار انبوه خواهند شد و هدف بوش برای فراهم ساختن امکان شرکت کودکان امروزی در آزمون رانندگی آینده شان با ماشین های کاملا بدون آلودگی تحقق خواهد یافت. وی به فن آوری های کوتاه مدت برای از بین بردن وابستگی به نفت خارجی پرداخت و از تمام خودروسازان درخواست کرد تا به ساخت خودروهایی با سوخت پاکیزه "ای – ٨٥ "بپردازند. این سوخت ترکیبی از ٨٥ درصد اتانول قابل تجدید و ١٥ درصد گازوییل است. وزارت انرژی بر این باور است طرح انرژی پیشرفته رییس جمهور امنیت چشمگیر انرژی و سودمندی برای محیط زیست را فراهم خواهد ساخت. واشنگتن در تلاش جهت ساخت پیل های باتری از هیدروژن برای تامین سوخت و نیروی اتومبیل ها، تلفن های موبایل، و دستگاه های دیگر است، یکی از بزرگترین چالش ها یافتن راه هایی جهت ذخیره مقادیر زیاد هیدروژن در دما و فشار مناسب است. به گزارش وزارت دفاع امریکا، برای قابل استفاده و عملی بودن یک سوخت، غلظت هیدروژن آن سوخت باید حداقل ٥/٦ درصد باشد، که دانشمندان ما به غلظت ٥/٧ درصدی دست یافته اند – تقریبا سه برابر بیشتر از گزارش های قبلی – ولی در دمای بسیار پایین (منهای ١٩٦ درجه سلسیوس). عمر یاغی، استاد شیمی در دانشگاه UCLA، که این پژوهش را با همکارانش در دانشگاه میشیگان انجام داده است می گوید "با استفاده از یک ماده جدید، مسیر مشخصی را برای رسیدن به بیش از ٧ درصد هیدروژن در کل وزن ماده شناسایی کرده ایم." نتایج این پژوهش ممکن است منجر به ساخت سوخت هیدروژنی ای شود که می تواند جهت تامین نیروی کامپیوترهای لپ تاپ، تلفن های موبایل، دوربین های دیجیتال و دیگر دستگاه های الکترونیکی بکار گرفته شود. هیدروژن چگونه در دستگاه هایی مانند تلفن موبایل، کامپیوترهای لپ تاپ و دوربین های دیجیتال استفاده می شود؟ عمریاغی پژوهشگر در این زمینه می گوید:"به جای یک باتری، واسطه ای مانند MOF لازم است تا هیدروژن را ذخیره کند و آن را در پیل باتری آزاد کند." او تاکید می کند: وقتی هیدروژن می سوزد، فقط آب تولید می کند، که هیچ ضرری برای محیط زیست ندارد. هیدروژن، ذخیره شده در MOF، از لحاظ فیزیکی جذب می شود، بدون هزینه زیاد می توان به راحتی هیدروژن را جدا کرد و دوباره آن را سر جای خود گذاشت. وی بیان داشت، چالش اصلی، ذخیره هیدروژن به مقداری است که بتواند سوخت یک اتومبیل را برای ٣٠٠ الی ٤٠٠ مایل بدون نیاز به سوخت گیری مجدد، تامین کند. در پژوهش های قبلی، یاغی نشان داده که می توان در MOF ها مقادیر زیادی دی اکسید کربن، یکی از گازهای گلخانه ای، در دمای محیط ذخیره کرد؛ پیشرفتی که می تواند از انتشار گاز دی اکسید کربن از نیروگاه ها و اتومبیل ها و ورود آن به اتمسفر جلوگیری کند.یاغی و همکارانش همچنین گزارش کردند که MOF ها می توانند مقادیر زیادی متان ذخیره کنند. متان نیز یکی از گازهای گلخانه ای است. یاغی اظهار داشت، "موادی ساخته ایم که خیلی بیشتر از استاندارد تعیین شده وزارت نیرو متان ذخیره می کنند، و فکر می کنیم می توانیم استراتژی مشابهی برای ذخیره هیدروژن بکار ببندیم." آزمایش اولین هواپیما با سوخت هیدروژن یک شرکت آمریکایی در جهت رسیدن ایالت متحده امریکا به اهداف توسعه جایگزینی سوخت هیدروژنی و فاصله گرفتن امریکا از وابستگی به نفت، موفق شد برای نخستین بار هواپیمایی با سوخت هیدروژن بسازد . بر اساس این گزارش ساخت این هواپیما می تواند اولین گام برای استفاده از انرژی پاک در حمل و نقل هوایی باشد.به گفته طراحان این هواپیما، هیدروژن مایع که در مخزن سوخت هواپیما حمل می شود با اکسیژن ترکیب و انرژی پرواز را تولید می کند .محصول ترکیب اکسیژن با هیدروژن نیز آب است که به صورت بخار وارد هوا می شود . پرواز آزمایشی این هواپیما با موفقیت انجام شده است . تولید هیدروژن از روغن آفتابگردان گروهی از دانشمندان بریتانیایی فرآیندی را برای تولید هیدروژن از روغن آفتابگردان که به گفته آنها در آینده می تواند یک منبع مهم انرژی بی ضرر برای محیط زیست باشد ابداع کرده اند.به اعتقاد دانشمندان این منبع می تواند برای به کار گرفته شدن به عنوان سوخت خودروها مناسب باشد. این تحقیقات در نشست سالانه انجمن شیمی آمریکا عرضه می شود.با کاهش منابع نفتی جهان و پدیدار شدن آثار گرم شدن زمین در سراسر کره، استدلال برای حرکت از اقتصاد متکی به نفت به سوی اقتصادی متکی به هیدروژن منطقی تر شده است اما هیدروژن را باید تولید کرد و برخی شیوه های موجود برای تولید آن به اندازه احتراق نفت، گازهای گلخانه ای تولید می کند.با این حال آخرین دستاوردها در این زمینه از سوی دانشمندان دانشگاه لیدز فراهم کننده راه تازه ای برای بدل کردن این فرآیند به یک فرآیند بی ضرر برای طبیعت است. ماده خام این فرآیند مواد گیاهی است و محصول آن عمدتا چیزی جز هیدروژن نیست.دکتر اندرو ماس یکی از پژوهشگران این تیم می گوید: "تولید هیدروژن از مواد گیاهی و روغن های گیاهی نمایانگر یک شیوه واقع گرایانه برای دستیابی به یک منبع قابل تجدید انرژی است. این فرآیند خاص می تواند امکان تولید هیدروژن از مواد گرفته شده از گیاهان را فراهم کند. تولید هیدروژن به و سیله پردازنده های سوختی ثابت یا پردازنده های تعبیه شده در خودروهای متکی به سلول سوختی انجام خواهد شد."براساس این مدل باک خودروها با مثلا روغن آفتاب گردان پر خواهد شد و این روغن هنگام حرکت خودرو به هیدروژن بدل می شود و هیدروژن نیز نیروی موتوری را که با سلول سوختی کار می کند تامین می کند. فرآیند تبدیل روغن به هیدروژن، مقداری دی اکسید کربن تولید می کند اما کشت و پرورش مقدار بیشتری آفتاب گردان آن را از هوا جذب خواهد کرد.تیم محققان دانشگاه لیدز نشان داده است که این فن آوری عملی است، اما موانع بزرگی در مسیر به واقعیت پیوستن خودروهایی که با روغن آفتاب گردان کار می کنند وجود دارد که یکی از آنها هزینه است.این فرآیند از موادی نسبتا گران استفاده می کند و در کوتاه مدت، بنزین مسلما گزینه ارزان تر خواهد بود. تحول در صنایع خودروسازی آمریکا در جهت کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی دولت آمریکا با کنارگذاشتن طرح یک و نیم میلیارد دلاری برای کمک به ساخت نسل تازه ای از اتومبیل های بنزین سوز کم مصرف، استراتژی تازه خود را بر ساخت اتومبیل های هیدروژن سوز متمرکز کرده است. وزیر انرژی آمریکا در مرکز صنایع اتومبیل سازی آمریکا اعلام کرد که دولت بوش تصمیم گرفته است برای سرعت بخشیدن به طرح ساخت موتورهای هیدروژنی به جای موتورهای بنزین سوز احتراقی، وارد عمل شود. نیروی محرکه اتومبیل ها ی جدید، انرژی برق خواهد بود که از سوختن هیدورژن ذخیره شده در باک اتومبیل با اکسیژن موجود در هوا تولید خواهد شد.ین نوع موتور تنها بخار آب در هوا متصاعد می کند.طرح قبلی که در سال ١٩٩٣ برای آینده صنعت اتومبیل سازی در آمریکا ریخته شده بود، شامل ساخت اتومبیل های بنزین سوز نسبتا ارزان قیمتی بود که مصرف موتور احتراقی آن برای هر ٣٥ کیلومتر، یک لیتر بنزین باشد.طرفداران حفظ محیط زیست و کارشناسان امور انرژی از این تغییر جهت دولت آمریکا در سیاست استراتژیک و درازمدت خود برای کاستن از میزان اتکای این کشور بر فرآورده های نفتی استقبال کرده اند. متخصصین تکنولوژی موتورهای هیدروژنی می گویند رسیدن به مرحله تولید انبوه و مقرون به صرفه این نوع موتور برقی برای خودروهای شخصی، محتاج ١٠ تا ٢٠ سال تجربه و آزمایش است. اندیشه طراحی یک موتور برقی هیدروژن سوز نخستین بار در دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون ارایه شد. "ال گور" معاون وی، این طرح را به پروژه فضایی آپولو تشبیه کرد، پروژه ای که برای سبقت گرفتن آمریکا از شوروی در تکنولوژی فضاپیمایی و سفر به کره ماه با یک جدول زمانی مشخص به وجود آمد.دولت آمریکا اکنون با قبول ضرورت یافتن یک جایگزین برای فرآورده های نفتی به عنوان منبع اصلی تولید نیروی محرکه در آن کشور یک و نیم میلیارد دلار اعتبار دولتی برای پژوهش در این رشته کنار گذارده است. علاوه بر این اعتبار دولتی، سه شرکت بزرگ خودروسازی آمریکا، ژنرال موتور، فورد و دیملرکرایسلر مشترکا سالانه یک میلیارد دلار برای طرح ریزی و آزمایش این نوع موتور بدون دود هزینه خواهند کرد. یارانه بدون تعهد به رغم یارانه قابل توجه دولت آمریکا برای آزمایش این طرح دراز مدت، وزارت انرژی ایالات متحده شرکت های خودروسازی را ملزم به ساختن اتومبیل های هیدروژن سوز نکرده است. تصمیمی که با اعتراض طرفداران حفظ محیط زیست و کارشناسان امور انرژی روبرو شده است. به اعتقاد معترضان، اگر هدف مشخصی برای یافتن منابع انرژی زای تازه به جای فرآورده های نفتی تعیین نشود، از اتکای آمریکا بر منابع فسیلی کاسته نخواهد شد. آمریکا با داشتن تنها ٥ درصد از جمعیت دنیا، معادل ٢٥ درصد از مصرف فرآورده های نفتی، به ویژه بنزین جهان را به خود اختصاص داده است.

 

 

کاری ازمحمدعلی عاشری مدرسه رجایی1 دوم تجربی

اکسیژن یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نماد آن O و عدد اتمی آن 8 می‌باشد. این ماده ، یک عنصر حیاتی بوده و همه جا چه در زمین و چه در کل جهان هستی یافت می‌شود. مولکول اکسیژن (O₂ )در زمین از نظر ترمو دینامیکی ، ناپایدار است، ولی توسط عمل فتوسنتز باکتریهای بی‌هوازی و در مرحله بعدی توسط عمل فتوسنتز گیاهان زمینی بوجود می‌آید.

تاریخچه

اکسیژن در سال 1771 توسط داروساز سوئدی "Karl Wilhelm Scheele" کشف شد، ولی این کشف خیلی سریع شناخته نشد و با اکتشاف مستقل "Joseph Priestley" بطور گسترده تری شناخته شد و توسط "Antoine Laurent lavoisier" در سال 1774 نام‌گذاری شد.

 

کاری از آرمین بهروج

اروین شرودینگر پس از محاسبه های فراوان به این نتیجه رسید که برای مشخص کردن هر اوربیتال اتم مانند جسم در فضا به سه عدد مانند طول ،عرض،ارتفاع نیاز است که شرودینگر از عددهای کوانتومی n،l،ml استفاده کرد.

تعریف اعداد کوانتومی در ادامه مطلب

محمدجوادحبیبی پور                           دبیرستان ملاصدرا      کلاس 06      دبیرمربوطه: استاد سلامی 

 

زیست توده چیست؟  

فناپذیری سوخت های فسیلی، تنوع‌بخشی به منابع انرژی، توسعه پایدار ایجاد امنیت انرژی، مشکلات زیست محیطی ناشی از مصارف انرژی فسیلی از یک طرف و تجدید‌پذیر بودن منابع انرژی های نو نظیر خورشید، باد، زیست توده و ... از طرف دیگر باعث توجه جدی جهانیان به توسعه و گسترش استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و افزایش سهم این منابع در سبد انرژی جهانی شده است. امروزه ما شاهد افزایش چشمگیر فعالیت ها و بودجه دولت ها و شرکت‌ها در امر تحقیق، توسعه و عرضه سیستم های انرژی های تجدیدپذیر هستیم و این فعالیت ها همراه با صرف بودجه‌های کلان در این زمینه در نهایت موجب کاهش قیمت تمام شده انرژی های تجدید‌پذیر و رقابت‌پذیری این تکنولوژی با سیستم های انرژی سنتی موجود می‌گردد.

 زیست توده یکی از منابع عمده در میان انواع منابع انرژیهای نو، می‌باشد. تعاریف متعدد و گوناگونی از این منابع شده است .تعریف اتحادیه اروپا از زیست توده که در راهنمای2001/77/EC  به تاریخ 27سپتامبر 2001 میلادی عنوان شده، عبارت است از: "زیست توده عبارت است از اجزا قابل تجزیه زیستی از محصولات، پسماندها و زائدات کشاورزی (شامل مواد گیاهی و دامی)، جنگلها و صنایع وابسته و همچنین زائدات صنعتی و شهری قابل تجزیه". بر اساس تعریف علمی ارائه شده برای زیست توده در این آیین نامه، زیست توده به سوختهائی اطلاق می‌گردد که از جرم توده فیتوپلانکتونها و جرم توده زئوپلانکتونها ساخته می‌شوند.

امروزه مشخص شده است که سوخت های زیستی به دست آمده از پسماندهای جنگل ها و محصول های کشاورزی جهان می تواند سالانه به اندازه ۷۰ میلیارد تن نفت خام انرژی در دسترس بشر قرار دهد که این میزان ۱۰ برابر مصرف سالانه انرژی در جهان است.همچنین می توان از این سوخت ها بیشتر در تولید گرما بهره برد زیرا می توانند باعث صرفه جویی اقتصادی چشمگیری  شوند.

 

 

 

 

چرخه زیست توده در طبیعت:  

 

بخشی از تشعشع خورشید که به اتمسفر زمین می رسد، بواسطه فرآیند فتوسنتز در گیاهان جذب و ذخیره می‌شود. ماکزیمم راندمان تبدیل انرژی خورشیدی در این فرآیند بین 5 تا 6 درصد است. گیاهان بعنوان منابع ذخیره کربن هستند و CO2  را از هوا جذب کرده و بصورت کربن ذخیره می نمایند. وقتی گیاهی توسط جانوری خورده می شود، بخشی از کربن موجود در گیاه خورده شده به انرژی تبدیل می شود و بخشی دیگر در بافت های زنده ذخیره می گردد. بخش سوم نیز با فضولات حیوانی دفع می گردد. در صورتی که چوب یا گیاهان سوزانده شوند، علاوه بر انرژی، بخش اعظمی از کربن ذخیره شده بصورت CO2  آزاد می شود و بخشی نیز در خاکستر باقی می ماند.

  

موضوع:آب

 

محقق:جوادمینایی         کلاس:06        مدرسه ملاصدرا 1

 

مقدمه:

ما در سياره اي زندگي مي كنيم كه بيشتر سطح آن را آب

پوشانده است؛ يعني نزديك به 75 درصد از كره ي زمين

(نزدیک به ۳۶۰ میلیون از ۵۱۰ میلیون کیلومتر مربع)

همچنين % 67 وزن ما را نيز آب تشكيل  داده است، (حدود

نیمی از آن در سلول های بدن و باقیمانده آن در خون و

سایر مایعات بدن یافت می شود.) زندگي ما به آب وا

بسته است و اگر نباشد ما هم نيستيم. در اصل اين آب

است كه باعث شده كره ی زمين تنها كره ای باشد كه در

آن حيات وجود دارد.

  

 

 

 

توضیحات:
برای اندازه گیری فشار گاز درون یک ظرف از وسیله ای بنام مانومتر استفاده می شود . مانومتر یک لوله خمیده است که درون آن جیوه قرار دارد . و بر حسب میلیمتر مدرج شده است . در صورتیکه فشار دو طرف لوله با هم برابر باشد ، سطح جیوه در دو لوله یکسان خواهد بود . ولی اگر فشار یک طرف لوله بیشتر باشد ، جیوه دورن لوله جابجا شده و اختلاف سطح جیوه در دوطرف لوله همان اختلاف فشار دو طرف لوله می باشد .

این انیمیشن یک مانومتر را نشان می دهد شما میتوانید فشار داخل بالنهای متصل به آنرا تغییر داده و تغییرات سطح جیوه در مانومتر را مشاهده کنید . گردآورنده:مهدی کریمی لاسکی.دبیرستان:ملاصدرا 1 .کلاس:06

    
نام و نام خانوادگی:ماهان رهنما.                                                      
نام دبیر:آقای سلامی.                                                                    
موضوع:جدول تناوبی.                                                                  
کلاس:06(سال اول).                                                                    
دبیرستان:ملاصدرا(1).                                                                  


جدول تناوبی                                                         
 
 
جدول تناوبی عناصر
جدول تناوبی عنصرهای شیمیایی‏، نمایش جدولی عنصرهای شیمیایی بر پایهٔ عدد اتمی، آرایش الکترونی و ویژگی‌های شیمیایی آن‌ها است. ترتیب جایگیری عنصرها در این جدول از عدد اتمی کمتر به سوی عدد اتمی (شمار پروتون‌های) بالاتر است. شکل استاندارد این جدول ۱۸ × ۷ است؛ عنصرهای اصلی در بالا و دو ردیف کوچکتر از عنصرها در پایین جای دارد. می‌توان این جدول را به چهار مستطیل شکست، این چهار ستون مستطیلی عبارتند از: بلوک اس در سمت چپ، بلوک پی در راست، بلوک دی در وسط و بلوک اف یا همان فلزات واسطهٔ داخلی در پایین. ردیف‌های این جدول، دوره و ستون‌های آن یا همان ستون‌های s و d و p، گروه‌های جدول تناوبی نام دارند. همچنین گاهی برخی از این گروه‌های نام‌های ویژه‌ای دارند برای نمونه گروه هالوژن‌ها و گازهای نجیب از آن جمله‌اند. هدف از ساخت جدول تناوبی چه به شکل مستطیلی و چه به شکل‌های دیگر برای بررسی بهتر ویژگی‌های شیمیایی عنصرها بوده است این جدول کاربرد زیادی در دانش شیمی و پردازش رفتار عنصرها دارد.
اعتبار جدول تناوبی به پای دیمیتری مندلیف نوشته شده است با اینکه پیشروان دیگری پیش از او وجود داشته‌اند. او این جدول را در سال ۱۸۶۹ منتشر کرد این نخستین جدولی بود که به این گستردگی مرتب شده بود. مندلیف این جدول را درست کرد تا ویژگی‌های دوره‌ای آنچه که بعدها «عنصر» نام گرفت را بهتر نشان دهد. وی توانسته بود برخی ویژگی‌های عنصرهایی که هنوز کشف نشده بود را پیشبینی کند و جای آن‌ها را خالی گذاشته بود. کم کم با پیشرفت دانش، عنصرهای تازه تری شناسایی شد و جای خالی عنصرها در جدول پُر شد. با شناسایی عنصرهای نو و گسترش شبیه سازی‌های نظری دربارهٔ رفتار شیمیایی مواد، جدول آن روز مندلیف بسیار گستده تر شده است.

نام و نام خانوادگی:ماهان رهنما.
نام دبیر:آقای سلامی.
موضوع:فشارهوا.
کلاس:06(سال اول).
دبیرستان:ملاصدرا(1).


 *فشار هوا
         
اولين بار در قرن هفدهم «توريچلي» ثابت نمود كه هوا داراي وزن است و با اعلام وزن و فشار هوا فشارسنج جيوهاي خود را در سال هزار و ششصد چهل دو اختراع نمود.                                                               
 ● واحد فشار هوا       
امروزه متداول ترين واحد مورد استعمال در مورد فشار اتمسفر ميلي بار است فشار آتمسفر در ۴۵ درجه عرض جغرافيايي و در هواي صفر درجه و در ارتفاع سطح دريا فشار بهنجار (Normal pressure) ناميده مي شود و ميزان آن برابر هزار و سيزده ميلي بار (هفصد و شصد ميليمتر جيوه و دو بيست و نه صدم اينچ ستون جيوه) مي باشد فشارهاي بيشتر از اين را فشار زياد و فشار كمتر را فشار كم مي گويند.
● تغييرات قائم فشار جو
فشار جو با افزايش ارتفاع كاهش يافته و در ارتفاع پنج هزار متري به ميزان نصف فشار سطح دريا مي رسد.
فشار اتمسفر به نسبت ارتفاع از سطح زمين كم مي شود ولي هيچگونه رابطه ساده اي بين تغييرات فشار و ارتفاع وجود ندارد. به طور تقريبي مي توان گفت كه فشار هوا در هر دويست و پنجاه و هفت متر ارتفاع به نسبت تصاعد هندسي با قدرمطلق يك سيام كاهش مي يابد. بدين ترتيب فشار جو در ارتفاع دويست و پنجاه و هفت متري بالاي زمين بيستونه سيام فشار در سطح دريا و در ارتفاع پانصد و پنجاه متري بيست و هشت سيام فشار در ارتفاع دويست و هفتاد و پنج متري است.
فشار اتمسفر با چگالي هوا ارتباط نزديك دارد به اين جهت به نسبت ازدياد ارتفاع، فشار با آهنگ سريع تري كاهش مي يابد از طرفي ديگر چگالي هوا ارتباط نزديكي با درجه حرارت دارد و نتيجه ارتباط فشار هوا و درجه حرارت واضح است. فشار هوا با نيروي جاذبه زمين نيز ارتباط دارد.
 
● پراكندگي افقي فشار هوا
عرض جغرافيايي پراكندگي درياها و خشكي ها و اختلاف درجه حرارت نواحي مختلف كره زمين از عواملي هستند كه در پراكندگي افقي فشار اثر مي گذارند.
● سيستم ناوه (Trough)
سيستم ناوه منطقه اي كشيده و طويل از يك دستگاه جوي كم فشار است كه در امتداد خط ناوه كمترين فشار وجود دارد در اين سيستم هواي ابري و توأم بارندگي هاي شديد و طولاني و همراه با گرد و خاك و يا تگرگ مي باشد.
معمولاً در سيستم هاي فشار كم و ناوه به علت تجمع ذرات در سطح زمين و صعود توده هاي هوا و در اثر عمل انبساط و سرد شدن، مقدار بخار آب موجود در هوا به حد اشباع و تراكم رسيده و تشكيل ابر و بالنتيجه تشكيل پديده هاي جوي از قبيل باران  برف باران يخ زده تگرگ و غيره مي دهد.
● سيستم پشته (Ridge)
منطقه اي طويل و كشيده از يك دستگاه جوي پرفشاري است كه در امتداد خط پشته بيشترين فشار جو وجود دارد. در اين سيستم به علت فرو نشيني يعني نزول توده هاي هوا از سطح بالاي جو به سطح زميني هوا گرم شده و در صورتي كه ابري وجود داشته باشد تبخير گرديده و هوا صاف مي شود. به اين جهت است كه مناطق تحت نفوذ چنين سيستم هايي داراي اقليم خشك و بياباني است.

 ● واحد فشار هوا       
امروزه متداول ترين واحد مورد استعمال در مورد فشار اتمسفر ميلي بار است فشار آتمسفر در ۴۵ درجه عرض جغرافيايي و در هواي صفر درجه و در ارتفاع سطح دريا فشار بهنجار (Normal pressure) ناميده مي شود و ميزان آن برابر هزار و سيزده ميلي بار (هفصد و شصد ميليمتر جيوه و دو بيست و نه صدم اينچ ستون جيوه) مي باشد فشارهاي بيشتر از اين را فشار زياد و فشار كمتر را فشار كم مي گويند.
● تغييرات قائم فشار جو
فشار جو با افزايش ارتفاع كاهش يافته و در ارتفاع پنج هزار متري به ميزان نصف فشار سطح دريا مي رسد.
فشار اتمسفر به نسبت ارتفاع از سطح زمين كم مي شود ولي هيچگونه رابطه ساده اي بين تغييرات فشار و ارتفاع وجود ندارد. به طور تقريبي مي توان گفت كه فشار هوا در هر دويست و پنجاه و هفت متر ارتفاع به نسبت تصاعد هندسي با قدرمطلق يك سيام كاهش مي يابد. بدين ترتيب فشار جو در ارتفاع دويست و پنجاه و هفت متري بالاي زمين بيستونه سيام فشار در سطح دريا و در ارتفاع پانصد و پنجاه متري بيست و هشت سيام فشار در ارتفاع دويست و هفتاد و پنج متري است.

نام و نام خانوادگی:ماهان رهنما.
نام دبیر:آقای سلامی.
موضوع:فلزات.
کلاس06:(سال اول).
دبیرستان:ملاصدرا(1).
                                                                                                                             
*تعریف فلز
فلز ماده‌ای است که می‌توان آن را صیقل داده و براق کرد، یا به طرح‌های گوناگون در آورد و از آن مفتول‌های سیمی ظریف تهیه کرد. فلز جسمی است که آزمایش‌های مربوط به گرما و مهم‌تر از همه جریان الکتریکی را به خوبی هدایت می‌کند. فلزات با یکدیگر فرق زیادی دارند، از جمله در رنگ و سختی و نرمی، تعدادی از آنها ممکن است به آسانی خم شده و یا خیلی محکم و مقاوم باشند.
● تاریخچه فلزکاری ایران
بشر در حدود 7000 سال پیش فلز را شناخت. در آفریقا قبایلی هستند که هنوز هم به روش سنتی (7000 سال قبل) فلزات را ذوب می¬کنند یعنی اینکه حیوانی (مرغ) را در کوره انداخته و قربانی رب النوع آتش می¬کنند و سپس سنگ فلز را داخل کوره می¬ریزند.

پاور پوینت  تاثیرات نابودی اوزون بر زمین

 

اوزون یک فرم سه اتمی می باشد که در جو بالای زمین مو جود است . لایه اوزون واقع در استراتوسفر و حدود 15 تا 30 کیلومتر بالاتر از سطح زمین است  . . .

دانلود در ادامه مطلب . . .

ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎﯼ ﺁﺑﯽ ﺣﺎﻭﯼ ﯾﻮﻥ ، ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﺴﯿﺘﻪ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ . ﺁﺏ ﺧﺎﻟﺺ ، ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺟﺰﺋﯽ ﯾﻮﻧﯿﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﺎﯼ ﺿﻌﯿﻔﯽ ﺍﺳﺖ . ) 2H2O→H3O+(aq)+OH-(aq ﻣﺎﺩﻩ ﺣﻞ ﺷﺪﻩ ﯾﮏ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺁﺑﯽ ﮐﻪ ﺭﺳﺎﻧﺎﯾﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺁﻥ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺁﺏ ﺧﺎﻟﺺ ﺍﺳﺖ، ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻧﺎﻣﯿﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ . ﯾﮏ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺟﺰﺋﯽ ﺩﺭ ﺁﺏ ﯾﻮﻧﯿﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ . ﻣﻮﺍﺩ ﺣﻞ ﺷﺪﻩ ﮐﻮﻭﺍﻻﻧﺴﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺭﺳﺎﻧﺎﯾﯽ ﺣﻼﻝ ﺭﺍ ﺯﯾﺎﺩ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ. ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﻣﻮﺍﺩ ، ﻏﯿﺮ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻧﺎﻣﯿﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ . ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ، ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺩﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎﯼ ﻗﻮﯼ ﺍﯾﻦ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺁﺑﯽ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﮐﺎﻣﻼ ﯾﻮﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎﯼ ﻗﻮﯼ ، ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ } NaCl ، MgSO4 ، Na2SO4 ، K3{Fe(CN)6 . ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎﯼ ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺕ ﮐﻮﻭﺍﻻﻧﺴﯽ ﻗﻄﺒﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺁﺑﯽ ، ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻧﺎﻗﺺ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺭﺳﺎﻧﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﻣﺤﻠﻮﻝ 1M ﺍﺯ ﯾﮏ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺿﻌﯿﻒ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻧﺎﯾﯽ ﻣﺤﻠﻮﻝ 1m ﺍﺯ ﯾﮏ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻗﻮﯼ ﺍﺳﺖ . ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎﯼ ﺿﻌﯿﻒ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ CH3COOH ، NH3 ﻭ HgCl2 . ﺻﻌﻮﺩ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮﺵ ﻭ ﻧﺰﻭﻝ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻧﺠﻤﺎﺩ ﺻﻌﻮﺩ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮﺵ ﻭ ﻧﺰﻭﻝ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻧﺠﻤﺎﺩ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎﯼ ﺭﻗﯿﻖ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﻣﻌﯿﻦ ، ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺻﻌﻮﺩ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮﺵ ﻭ ﻧﺰﻭﻝ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻧﺠﻤﺎﺩ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎﯼ ﻏﯿﺮ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻏﻠﻈﺖ ﺍﺳﺖ. ﭼﻮﻥ ﯾﮏ ﻣﻮﻝ NaCl ، ﺷﺎﻣﻞ 2 ﻣﻮﻝ ﯾﻮﻥ ﺍﺳﺖ ) ﯾﮏ ﻣﻮﻝ Na+ ﻭ ﯾﮏ ﻣﻮﻝ Cl- ( ﻭ ﺧﻮﺍﺹ ﻏﻠﻈﺘﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺫﺭﺍﺕ ﺣﻞ ﺷﺪﻩ ، ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺁﻧﻬﺎ ، ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺭﯾﻢ ﮐﻪ ﻧﺰﻭﻝ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻧﺠﻤﺎﺩ ﻣﺤﻠﻮﻝ 1m NaCl ﺩﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﺰﻭﻝ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻧﺠﻤﺎﺩ ﯾﮏ ﻣﺤﻠﻮﻝ 1m ﺍﺯ ﯾﮏ ﻏﯿﺮ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺭﯾﻢ ﮐﻪ ﻧﺰﻭﻝ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻧﺠﻤﺎﺩ ﯾﮏ ﻣﺤﻠﻮﻝ K2SO4 ) ﺷﺎﻣﻞ 3 ﻣﻮﻝ ﯾﻮﻥ ﺑﻪ ﺍﺯﺍﯼ ﻫﺮ ﻣﻮﻝ K2SO4 ( ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﻣﻌﯿﻦ ، ﺳﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﺰﻭﻝ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻧﺠﻤﺎﺩ ﯾﮏ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﻏﯿﺮ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ) ﮐﻪ ﻣﺎﺩﻩ ﺣﻞ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﯾﻮﻥ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ ( ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺎﺷﺪ. " ﺁﺭﻧﯿﻮﺱ" ﺩﺭ 1887 ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺁﺯﻣﺎﯾﺸﻬﺎﯼ ﺭﺳﺎﻧﺎﯾﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ، »ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ « ﺭﺍ ﺍﺭﺋﻪ ﮐﺮﺩ . ﺻﻌﻮﺩ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮﺵ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻧﺴﺒﯽ ، ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺻﻌﻮﺩ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮﺵ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﻏﯿﺮ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺗﺴﺎﻭﯼ ﻏﻠﻈﺖ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻭﯾﮋﻩ ﯾﮏ ﻻﻣﭗ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻭ ﺩﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻇﺮﻓﯽ ﺣﺎﻭﯼ ﺁﺏ ﻣﻘﻄﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺑﻄﻮﺭ ﻣﺘﻮﺍﻟﯽ ﻣﯽﺑﻨﺪﯾﻢ ﻭ ﺳﭙﺲ ﮐﻠﯿﺪ ﻭﺻﻞ ﻣﺪﺍﺭ ﺭﺍ ﻣﯽﺯﻧﯿﻢ . ﻻﻣﭗ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ، ﺯﯾﺮﺍ ﺁﺏ ﻣﻘﻄﺮ ﻋﻤﻼ ﺭﺳﺎﻧﺎﯼ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ. ﻓﻘﻂ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻧﺎﭼﯿﺰﯼ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﺏ ﻣﺤﻠﻮﻟﻨﺪ، ﺩﺭﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎﯼ ﺁﺏ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺣﺎﻝ ﻗﺪﺭﯼ ﺷﮑﺮ ﺩﺭ ﺁﺏ ﻣﯽﺭﯾﺰﯾﻢ . ﻣﺤﻠﻮﻝ ﻧﺎﺭﺳﺎﻧﺎ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ . ﺍﯾﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎﯼ ﺷﮑﺮ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻧﺸﺪﻩﺍﻧﺪ. ﻭﻟﯽ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺷﮑﺮ ، ﮐﻤﯽ ﻧﻤﮏ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﻄﺮﻩ ﺍﯼ ﺍﺳﯿﺪ ﮐﻠﺮﯾﺪﺭﯾﮏ ﺣﻞ ﮐﻨﯿﻢ، ﻻﻣﭗ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﯽﺷﻮﺩ . ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺁﺑﮑﯽ ﻧﻤﮏ ، ﺭﺳﺎﻧﺎﯼ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﺴﯿﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺭﻭﯼ ﻣﯽﺩﻫﺪ. ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻻﻣﭗ ﻓﻘﻂ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮔﯿﺮﯼ ﻋﻮﺽ ﮐﺮﺩ. ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺍﻧﺤﻼﻟﯽ ﺁﺭﻧﯿﻮﺱ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﺭﺍ » ﺁﺭﻧﯿﻮﺱ« ) S.Arrhenius( ﻓﯿﺰﯾﮑﺪﺍﻥ ﻭ ﺷﯿﻤﯿﺪﺍﻥ ﺳﻮﺋﺪﯼ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ . ﺍﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﻭ ﻏﯿﺮ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺁﺑﮑﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺭﺳﺎﻧﺎﻫﺎﯼ ﺧﻮﺏ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﺴﯿﺘﻪﺍﻧﺪ، ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﺯﯾﺮ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ: ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺟﺴﺎﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎﯾﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﻬﺎﯼ ﺑﺎﺭ ﺩﺍﺭ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﻣﻨﻔﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﯿﺮﻭﻫﺎﯼ ﺍﻧﺪﺭﮐﻨﺶ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ. ﻧﯿﺮﻭﯼ ﺍﻧﺪﺭﮐﻨﺶ ﺑﯿﻦ ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﺎ ﮔﺬﺭﺩﻫﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ) ε=81 ﺑﺮﺍﯼ ﺁﺏ ( ﻧﯿﺮﻭﻫﺎﯼ ﭘﯿﻮﻧﺪﯼ ﯾﻮﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﻟﮑﻮﻝ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺿﻌﯿﻒ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎﯼ ﮔﺮﻣﺎﯾﯽ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﻮﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ، ﺑﻪ ﺫﺭﺍﺕ ﺑﺎﺭﺩﺍﺭ ، ﯾﻮﻧﻬﺎ ، ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺑﻮﻗﻮﻋﺎﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ) ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ: electrolyte ( ﻣﺎﺩﻩٔ ﺣﻞﺷﺪﻩ ﯾﮏ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﺳﺎﻧﺎﯾﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺁﻥ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺣﻼﻝ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺍﺳﺖ. ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﻣﺎﺩﻩٔ ﺣﻞﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻮﻝ ) ﺗﻤﺎﻡ ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ ( ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﯾﻮﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﺁﺏ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺁﺏ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎﯼ ﺑﺪﻥ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻣﻬﻤﯽ ﺩﺭ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺻﺤﯿﺢ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯿﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ﻭ ﺣﺘﯽ ﮐﺸﻨﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ﯾﻮﻧﻬﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﯿﺪﺭﻭﮊﻥ ) PH ( ، ﺳﺪﯾﻢ، ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ، ﮐﻠﺴﯿﻢ، ﻓﺴﻔﺎﺕ، ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ، ﺁﻫﻦ ﻭ ... ﺩﺭ ﺧﻮﻥ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮔﯿﺮﯼ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﺍﻧﺪﺍﻣﻬﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩﯼ ﺩﺭ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺁﺏ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺩﺧﯿﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻠﯿﻪ، ﺭﯾﻪ، ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﮔﻮﺍﺭﺵ، ﺭﯾﻪ، ﻏﺪﺩ ﻋﺮﻕ ﻭ ... ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ ﺍﺯ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺁﺏ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﺪﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻠﯿﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﺩ . ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﺁﺏ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﺁﺏ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺍﺳﯿﺪﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎﯼ ﻣﺎﯾﻊ ﻣﯿﺎﻥ ﺑﺎﻓﺘﯽ ﻭ ﺧﻮﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﯽ ﻫﯿﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ، ﻫﺎﯾﭙﺮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ، ﻫﺎﯾﭙﺮﮐﺎﻟﻤﯽ ﻭ ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ، ﺍﺳﯿﺪﻭﺯ ﻭ ﺁﻟﮑﺎﻟﻮﺯ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ . ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﮐﻠﯿﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺳﺎﯾﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺁﺏ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺑﺪﻥ ﻣﻮﺛﺮ ﺍﺳﺖ ﻣﺜﻼ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺗﻨﻔﺲ ﺳﺮﯾﻊ ) ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺻﻌﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﻔﺎﻋﺎﺕ ﯾﺎ ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﺎ ﺁﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ( ﻣﺎ ﺁﻟﮑﺎﻟﻮﺯ ﺩﺍﺭﯾﻢ ﯾﺎ ﺩﺭ ﺍﺳﻬﺎﻝ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺮﺍﻍ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﺎ ﺍﺳﯿﺪﻭﺯ، ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺁﺏ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺩﺍﺭﯾﻢ. ﻋﻼﺋﻢ ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻋﻼﺋﻢ ﺍﯾﻦ ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺩﺍﺭﺩ . ﺟﺴﺘﺎﺭﻫﺎﯼ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﯿﺪﻭﺯ ﺁﻟﮑﺎﻟﻮﺯ ﺩﯾﺪ ﮐﻠﯽ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ، ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺭﺳﺎﻧﺶ ﯾﻮﻧﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺰ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺳﺎﺩﻩ ﺍﯼ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ . ﻭﻟﯽ ﺍﮔﺮ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎﯼ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺧﻨﺜﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﭘﺲ : • ﯾﻮﻥﻫﺎﯼ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺍﺯ ﮐﺠﺎ ﻣﯽﺁﯾﻨﺪ؟ • ﺁﯾﺎ ﺍﯾﻦ ﯾﻮﻧﻬﺎ ﺑﻌﻠﺖ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؟ • ﺁﯾﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻣﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ؟ ﻭ ﺳﺌﻮﺍﻻﺕ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﻮﺩ . ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎ ﺑﻪ ﯾﻮﻥﻫﺎﯼ ﺑﺎﺭﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻧﯿﺴﺖ . ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ، ﺍﮔﺮ ﻣﻮﻟﮑﻮﻝﻫﺎ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺧﺎﺭﺟﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ، ﻭﺟﻮﺩ ﺷﺪﺕ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻣﯿﻨﯿﻤﻤﯽ ﺩﺭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻻﺯﻡ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻫﺎﯼ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ، ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺰ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﮐﻨﺪ. ﻭﻟﯽ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻃﻮﺭ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺷﺪﺕ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺣﺘﯽ ﺟﺰﺋﯽ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺰ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﯽﺷﻮﺩ . ﺍﯾﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﻣﺜﻼ ﺑﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺰ ﺳﻮﻟﻔﺎﺕ ﻣﺲ ﺑﺎ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﯼ ﻣﺴﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮﺩ. ﺍﯾﻦ ﻭﻗﺘﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻗﻄﺒﺶ ﺁﺏ ﺍﺳﯿﺪ ﺩﺍﺭ ، ﺍﻏﺘﺸﺎﺷﯽ ﺩﺭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺁﺯﻣﺎﯾﺶﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﻮﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺒﻮﺭ ﺟﺮﯾﺎﻥ ، ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﯾﻨﺪ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﺟﺴﻢ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻣﯽﺁﯾﻨﺪ . ﺗﺸﮑﯿﻞ ﯾﻮﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﺑﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ . ﺍﻧﺤﻼﻝ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﯾﻮﻧﻬﺎ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﻟﯿﻞ ﻫﻤﻪ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎ ، ﺭﺳﺎﻧﺎﯼ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ . ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻭﯾﮋﻩ ﯾﮏ ﻻﻣﭗ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻭ ﺩﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻇﺮﻓﯽ ﺣﺎﻭﯼ ﺁﺏ ﻣﻘﻄﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺑﻄﻮﺭ ﻣﺘﻮﺍﻟﯽ ﻣﯽﺑﻨﺪﯾﻢ ﻭ ﺳﭙﺲ ﮐﻠﯿﺪ ﻭﺻﻞ ﻣﺪﺍﺭ ﺭﺍ ﻣﯽﺯﻧﯿﻢ . ﻻﻣﭗ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ، ﺯﯾﺮﺍ ﺁﺏ ﻣﻘﻄﺮ ﻋﻤﻼ ﺭﺳﺎﻧﺎﯼ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ. ﻓﻘﻂ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻧﺎﭼﯿﺰﯼ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﺏ ﻣﺤﻠﻮﻟﻨﺪ، ﺩﺭﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎﯼ ﺁﺏ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺣﺎﻝ ﻗﺪﺭﯼ ﺷﮑﺮ ﺩﺭ ﺁﺏ ﻣﯽﺭﯾﺰﯾﻢ . ﻣﺤﻠﻮﻝ ﻧﺎﺭﺳﺎﻧﺎ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ . ﺍﯾﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎﯼ ﺷﮑﺮ ﺩﺭ ﻣﺪﺕ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻧﺸﺪﻩﺍﻧﺪ. ﻭﻟﯽ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺷﮑﺮ ، ﮐﻤﯽ ﻧﻤﮏ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﻄﺮﻩ ﺍﯼ ﺍﺳﯿﺪ ﮐﻠﺮﯾﺪﺭﯾﮏ ﺣﻞ ﮐﻨﯿﻢ، ﻻﻣﭗ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﯽﺷﻮﺩ . ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺁﺑﮑﯽ ﻧﻤﮏ ، ﺭﺳﺎﻧﺎﯼ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﺴﯿﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺭﻭﯼ ﻣﯽﺩﻫﺪ. ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻻﻣﭗ ﻓﻘﻂ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮔﯿﺮﯼ ﻋﻮﺽ ﮐﺮﺩ. ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺍﻧﺤﻼﻟﯽ ﺁﺭﻧﯿﻮﺱ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺍﻧﺤﻼﻝ ﺭﺍ » ﺁﺭﻧﯿﻮﺱ« ) S.Arrhenius( ﻓﯿﺰﯾﮑﺪﺍﻥ ﻭ ﺷﯿﻤﯿﺪﺍﻥ ﺳﻮﺋﺪﯼ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ . ﺍﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﻭ ﻏﯿﺮ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺁﺑﮑﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺭﺳﺎﻧﺎﻫﺎﯼ ﺧﻮﺏ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﺴﯿﺘﻪﺍﻧﺪ، ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﺯﯾﺮ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ: ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺘﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺟﺴﺎﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎﯾﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﻬﺎﯼ ﺑﺎﺭ ﺩﺍﺭ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﻣﻨﻔﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﯿﺮﻭﻫﺎﯼ ﺍﻧﺪﺭﮐﻨﺶ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ. ﻧﯿﺮﻭﯼ ﺍﻧﺪﺭﮐﻨﺶ ﺑﯿﻦ ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﺎ ﮔﺬﺭﺩﻫﯽ ﺍﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ) ε=81 ﺑﺮﺍﯼ ﺁﺏ ( ﻧﯿﺮﻭﻫﺎﯼ ﭘﯿﻮﻧﺪﯼ ﯾﻮﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﻟﮑﻮﻝ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺿﻌﯿﻒ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎﯼ ﮔﺮﻣﺎﯾﯽ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﻮﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ، ﺑﻪ ﺫﺭﺍﺕ ﺑﺎﺭﺩﺍﺭ ، ﯾﻮﻧﻬﺎ ، ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻟﯿﺖ ﺑﻮﻗﻮﻉ ﻣﯽﭘﯿﻮﻧﺪﺩ.

بسمه تعالی

ارسال کننده : امین محمدی سیار شیرکوهی

کلاس 05 دبیرستان شهید نصیری رشت

 

راهبرد آب مجازی در بحران آب کشاورزی

اقتصاد > کشاورزی  - احمد عسگری *:
افزایش رقابت بر سر آب، نیاز به غذا برای جمعیت در حال رشد و افزایش کم آبی در بسیاری از نقاط جهان، برخی از دلایل مهمی هستند تا نگاهی داشته باشیم به اینکه به چه شیوه‌ای آب را در این سیاره و کشور خود مدیریت کنیم و چگونه نیازهای بشر در نظر گرفته شود.

بیشتر سطح کره زمین را آب فراگرفته (39/1میلیارد کیلومتر مکعب)، اما تنها 5/2 درصد آب‌های موجود در کره زمین شیرین است و مابقی آن در دریاها و اقیانوس‌ها قرار داشته و شور است؛ ضمن آنکه همه حجم آبهای شیرین به‌دلیل آنکه قسمت اعظم آن در یخچال‌ها و برف‌های دائمی قرار دارد قابل بهره برداری نیست.

وابستگی انسان به آب نشان می‌دهد که نیاز آبی برای تولید غذا به‌مراتب بیشتر از نیازهای شرب است؛ 2 تا 4 لیتر آب در روز برای نیازهای بیولوژیک (آب آشامیدنی) در زنده ماندن انسان کافی است در حالی که 1000 مرتبه بیشتر برای تولید غذا آب لازم است. این دلیلی است که چرا مفهوم آب مجازی در زمانی که ما در مورد تولید غذا صحبت می‌کنیم اینقدر مهم است. بنا به تعریف: آب مجازی آبی است که در فرایند تولید یک محصول کشاورزی یا صنعتی نهفته است و به‌طور واقعی احساس نمی‌شود، بلکه به‌طور مجازی حس می‌شود. برای مثال برای تولید یک کیلوگرم گندم به هزار لیتر آب نیاز داریم. از این‌رو آب مجازی هر کیلوگرم گندم برابر هزار لیتر است. برای گوشت قرمز نیز به
 5 تا 10 برابر بیشتر آب نیاز داریم.

انتقال آب مجازی بین کشورهای مختلف از طریق وارد یا صادر کردن محصولات و خدمات صورت می‌پذیرد. صادرات آب مجازی برای یک کشور یا ناحیه برابر با کل حجم آب مورد نیاز برای تولید اجناس صادراتی است. از طرف دیگر واردات آب مجازی یک کشور یا ناحیه برابر با حجم آب مرتبط با واردات کالا یا خدمات است. از این دیدگاه برای یک کشور محصولات وارداتی می‌تواند منبع آبی باشد که از طریق آن به‌طور محلی دسترسی به منابع آبی امکان‌پذیر می‌شود.

تجارت آب مجازی

اهمیت آب مجازی در سطح دنیا به طرز گسترده‌ای مطابق تصویری که از افزایش حجم تجارت جهانی غذا داریم افزایش یافته است. بنابراین انتقال آب مجازی نهفته در غذایی که تجارت می‌شود به‌عنوان جزئی مهم از مدیریت آب در سطح جهانی و نیز در سطح منطقه‌ای و به‌ویژه در نواحی کم آب مطرح است. البته باید گفت تجارت آب مجازی موضوع تازه‌ای نیست، قدمت آن از زمانی است که غذا مبادله می‌شود.

با تجارت اجناس به‌ویژه غذا جریانی مجازی از آب از کشورهای صادر‌کننده کالا (غذا و اجناس ساخته شده) به کشورهایی که این کالاها را وارد می‌کنند به‌وجود می‌آید. به جای تولید این اجناس، کشورهای وارد‌کننده می‌توانند این آب را صرف اهداف دیگر کنند که تولید آنها ضروری است. کشورهای کم آب می‌توانند محصولاتی را وارد‌کنند که نیاز به مقدار زیادی آب نسبت به حالتی که در منطقه تولید می‌شوند دارند. این عمل باعث ذخیره آب واقعی شده و فشار بر منابع آبی فرو نشانده می‌شود.

کشورهای وارد‌کننده در جریان مجازی تجارت آب حتماً لازم نیست کم آب باشند، برای مثال کشور کانادا موز و مرکبات را وارد می‌کند در حالی که کانادا کشور پر آبی است. در صادرات نیز حتی آن کشورهایی که کمبود شدید آب دارند (مانند اردن) کالاهای غذایی (مانند مرکبات و سبزیجات) را صادر می‌کنند. با تجارت آب مجازی بهینه‌سازی مصرف آب به‌عنوان یک کالای کمیاب در مقوله‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی ممکن می‌شود.

از سوی دیگر کشورهای پر آب می‌توانند از منابع آبی فراوان خود با تولید محصولات متمرکز بر آب برای صادرات بهره ببرند. تجارت آب مجازی بین ملت‌ها و حتی قاره‌ها می‌تواند به‌طور ایده آل به‌عنوان ابزاری برای بهبود راندمان مصرف آب جهانی، نیل به امنیت آبی در نواحی کم آب جهان و تسکین فشار بر محیط‌زیست با انتخاب بهترین مکان تولید مناسب مورد استفاده قرار گیرد.

در واقع سؤالات زیر را می‌توان در مورد استفاده عملی از مفهوم آب مجازی مطرح کرد:

1- آیا تجارت آب مجازی می‌تواند در بهبود موجودیت آب و به‌واسطه آن امنیت غذایی محلی، معاش، محیط‌زیست و اقتصاد محلی شرکت کند؟ و در کدام شرایط تجارت آب مجازی تشویق شود؟

2- آیا آب مجازی می‌تواند در حل معضلات کشورمان و سایر کشورها شرکت کند؟ یا اینکه تنش‌ها و درگیری‌ها را برای کشورهایی که وابستگی تجاری دارند افزایش می‌دهد؟ و چه ساختار دولتی برای توانمند‌سازی‌ یک تجارت آب مجازی خوب و منصفانه لازم است؟

 3- چطور می‌توان از این مفهوم برای ایجاد آگاهی در مصرف و ذخیره آب در کشورمان به کمک تغییر رژیم غذایی بهره جست؟

4- چه چیزی و از سوی چه کسی لازم است تا با تعریف مناسب و منصفانه در استفاده از مفهوم آب مجازی پیشرفتی حاصل شود؟

اندازه‌گیری تجارت آب مجازی

یکی از بنیان‌های مدیریتی، توانایی در اندازه‌گیری و ارزیابی جریان‌های تجارت آب و حجم کالاهای مورد نظر است. البته بررسی مقدار آب مجازی یک محصول کار ساده‌ای نیست. زیرا عوامل زیادی بر مقدار آب مصرفی در فرایند تولید یک محصول تاثیر دارند. حداقل عوامل زیر بایستی در برآوردها مد نظر قرار گیرند:

الف - مکان و مدت تولید یک محصول (سال یا فصل)
ب  - از نقطه نظر اندازه‌گیری (محل برداشت آب یا محل مصرف آب)
ج - روش تولید و راندمان مصرف آب (پساب‌ها در نظر گرفته شوند یا خیر)
بنابراین می‌توان گفت همه، محصولات غذایی آب را به‌عنوان بخشی از فرایند تولید مصرف می‌کنند اما میزان آب مورد نیاز در واحد تولید به مقدار زیادی به نوع محصول بستگی دارد.

لازم به ذکر است از نظر تئوری می‌توان رابطه تولید و مصرف آب را از روی تبخیر و تعرق گیاه کاملاً مشخص کرد اما برآورد میزان آب برای فرایند‌های دیگر مانند سرویس دهی و خدماتی که در ارتباط غیرمستقیم با تولید محصول هستند کاملاً پیچیده است. از این‌رو ما باید به‌دنبال یافتن ابزارهای اندازه‌گیری استاندارد و روش‌هایی مطمئن برای بررسی مقادیر و متغیرهای شرکت‌کننده در تجارت آب مجازی باشیم.

گفتنی است که از آنجایی که بحث آب مجازی علاوه بر محصولات زراعی در مورد فراورده‌های دامی و صنعتی نیز مطرح است لذا بایستی نگرشی جدی به وضعیت مصرف آب در بخش‌های مختلف داشته باشیم. در کشورهای با درآمد کم و متوسط مصرف آب 10درصد، 8درصد و 82 درصد به‌ترتیب در بخش‌های صنعت، شرب و کشاورزی است در حالی که در کشورهای با درآمد بالا مصرف آب 59 درصد، 11درصد و 30درصد به‌ترتیب در بخش‌های صنعت، شرب و کشاورزی است. بنابراین با بررسی وضعیت میزان پیشرفت کشورها در زمینه رشد اقتصادی و ارتباط آن، استفاده از آب برای مصارف شهری و صنعتی مشاهده می‌شود که همبستگی بالایی بین این دو وجود دارد.

+ نوشته شده در  شنبه نهم اردیبهشت 1391ساعت 23:7  توسط علی رستمی نژاد  |  نظر بدهید

 

 

 

 

 

 

 

 

ارائه راهکارهای راهبردی ارتقای فرهنگ مصرف صحیح و بهینه آب در بخش کشاورزی

ارائه راهکارهای راهبردی ارتقای فرهنگ مصرف صحیح و بهینه آب در بخش کشاورزی

مقدمه:
آب مایه حیات است و به گفته خداوند:(و من جعلنا من ماء کل شئ حی.)(و هر چیزی را از آب زنده کردیم)و این نعمت الهی غیر قابل جایگزین و از جمله انفال متعلق به همه ساکنین یک سرزمین بوده و دسترسی به آب به خصوص برای شرب و بهداشت حق همه انسانهاست.
روند رو به تزاید جمعیت و گسترش شهر نشینی نیاز مند تامین آّب شرب و بهداشت جامعه,امنیت غذایی,محیط زیست افراد,تامین آب کشاورزی وصنعت که به عنوان ارکان حیات انسانهاست, میباشد.لذا به دلیل محدود و ثابت بودن مقدار آب تجدید شونده,رقابت بین مصرف کنندگان آب شرب,کشاورزی و صنعتی از یک سو و رقابت در سطح حوضه های آبریز از سوی دیگر در آینده می تواند تشدید شود و یا چلشهای جدیدی را موجب شود.از طرفی آلودگی آب گسترش یافته و در دوره های خشکسالی و توزیع نا همگون نزولات آسمانی در سر زمین و آثار تخریبی آبهای جاری ناشی از سیلابها شرایطی را به وجود آورده است که اگر منابع آب مديریت نشود و کیفیت و کمیت آنها مورد توجه قرار نگیرد ممکن است تنشهای غیر قابل پیش بینی را برای کشورها به وجود آید.
درسطح منطقه ای نیزدرخاورمیانه آب به عاملی برای جبهه گیری بین تعدادی ازکشورها علیه یکدیگر مبدل شده است.بر خلاف نفت و کالاهای دیگر آب را نمی توان در حجم زیاد از جایی به جای دیگر انتقال داد و لذا مصرف آن فقط به منابع محلی محدود است در این صورت باید بپذیریم که اکثر مناطق کشور با کم آبی مواجه می باشد.به طوری که کمبود آب در بعضی مناطق کشورامنیت و سلامت اقتصادی را به مخاطره خواهدافکند.به خصوص این که تغییرات اقلیم و اثر گازهای گلخانه ای الگوی بارندگی را تغییر داده و در آینده نیز مسئله حادتر از وضعیت کنونی خواهد شد.
زیرا سابقه بارندگی ها در چند سال گذشته اگر ناشی از تغییر اقلیم باشد نشان می دهد که شرایط نا مطلوب است,لذا برای جلوگیری از این بحران قدم اول ایجاد فرهنگ صحیح و منطقی مصرف آب و ارتقای آن از طریق تدوین مصرف بهینه آب برنامه ریزی و اجرای طرحهای مدیریت مصرف آب در کشاورزی و اصلاح تعرفه ها برای مشترکین پر مصرف و اعمال طرحهای تشویقی نظیر سوبسیتهای صحیح در جهت توسعه طرحهای آبیاری مدرن است.

1-تدوین صحیح مصرف بهینه آب
نگاهی حکومتی و فرا گیر به جمعیت یک کشور اگر فعالیت در زمینه منابع و با دیدگاه مملکتی و ملی و تامین منافع کل کشور انجام شود می تواند برنامه ریزی صحیح بهره برداری از منابع خدا دادی را تکلیف و ترسیم کند. آب مانند نفت از منابع ملی است و به نقطه خاصی تعلق ندارد و باید در قالب برنامه ریزی های حکومتی و ملی تخصیص یابد.این بدان معناست که پس از تامین نیازهای شرب و بهداشتی که بدون توجه به مسایل اقتصادی آن اجتناب نا پذیر است آب را باید با مصرف هزینه حداقل به نقاط مستعدی که بیشترین و بهترین استعداد را برای تولید ملی نسبت به سایر نقاط در اختیار دارند منتقل نموده و در آمدهای آن را از طریق خزانه دولت صرف هزینه های ملی و آبادانی کشور نمود.
در واقع این برنامه و تخصیص در قالب یک بهینه سازی انجام می پذیرد.برای مثال هدف ملی در راستای خود کفایی و بی نیازی از واردات گندم و سایر تولیدات کشاورزی است.برای تولید یک تن گندم و در جایی که منابع آب و خاک فراهم و مناسب باشد مسلما هزینه کمتری صرف خواهد شد تا انتقال آن به نقطه ای دور دست و کشت زمینهای نا مرغوب تر.بنا بر این تامین گندم مورد نیاز مردم که امری حکومتی است باید در قالب برنامه ریزی های حکومتی قرار گیرد و توزیع آب منابع مختلف نیز بر همین اساس صورت گیرد.
شکی نیست که توسعه و اجرای طرحهای آبی از نظر بالابردن استاندارد و سطح زندگی مردم الزامی است و اگر بخواهیم به مردم کمک شود می بایست توسعه برنامه های آبی صورت گیرد؛اما این کار بدون تخلیه ابهای زیر زمینی,خشک شدن رود خانه ها و یا از بین رفتن جنگلها به آسانی حاصل نخواهد شد.از منابع آبی نمی توان استفاده بهینه کرد مگر آنکه سه اصل عمده یعنی کارآیی مصرف آب ,عدالت در توزیع آب و حفظ تعادل بوم شناختی و زیست محیطی رعایت شده باشد.
شواهد بسیاری نشان میدهد که توزیع آب در کشور ما عادلانه نیست و این روند نمی تواند برای همیشه دوام داشته باشد.باید بپذیریم که در کویر زندگی می کنیم و لذا می بایست آب را جور دیگر دید و قبل از آن که هر روز با بحران جدیدی از آب رو به رو شویم لازم است مصرف آب را از درون دگرگون
کرد.اگر آب را با کار آیی بالا مصرف کنیم بدون قطع نیاز شهری می توان نیاز دیگر شهروندان را بر آورده ساخت.با استفاده از روشهای کار آمد می توان از مصرف آب در بخش کشاورزی 10 تا 15 در صد,در صنایع 40 تا 90 درصد و در شهر ها تا 30 در صد کاست.یا حد اقل طوری برنامه ریزی کرد که با مصرف همین مقدار آب محصول بیشتری برداشت و یا افراد بیشتری را سیراب کرد.
فناوری جدید و به کار بستن روشهای جدید می تواند ما را در هدف همین تامین آب کافی یاری کند اما نخواهد توانست تا بی نهایت همراه باشد.به خصوص د رشرایط کشور ما که رشد جمعیت در آن زیاد است تنها صرفه جویی در مصرف آب نمی تواند کار ساز باشد بلکه باید نرخ رشد جمعیت را نیز کاهش داد و چه بسا ممکن است تنها راه مقابله با کم آبی کاهش جمعیت باشد.باید قبول کنیم که درمورد آب چه در کشور ما چه در سطح جهان دوران جدیدی شروع شده است.
موضوع فقط تخلیه منابع زیر زمینی و امثال آن نیست بلکه مشکلات اقتصادی,سیاسی,امنیتی و زیست محیطی در پیش است.لیکن زمان آن فرا رسیده که در دیدگاه ها و ارتباط خود با آب,زمین و محیط زندگی تغییر اساسی دهیم.بنا براین تدوین سیاستها و راه بردهای مربوط به آب از اهمیت بیشتری نسبت به گذشته بر خوردار می گردد و یکی از مسایل امنیت ملی و عنصری اساسی در ساختار و رفتار سیاست خارجی و عامل مهمی در استقرار جمعیت و فعالیت به شمار می رود..

بسمه تعالی

ارسال کننده مقاله : امین محمدی سیار شیرکوهی

کلاس 05 دبیرستان شهید نصیری رشت

طلاي سياه اندوخته رو به پايان

نفت چيست؟

زندگي در جهان امروز بدون اين مايع قهوه اي تيره كه بوي نامطبوعي دارد، ناممكن خواهد بو د . بخش بزرگي از

نيازهاي ما به انرژي، با سوزاندن نفت تأمين مي شود. نفت يك منبع غني از مواد شيميايي است. موادي كه مي توان از

آن ها رنگ، دارو، انواع پلاستيك، پارچه و غيره ساخت.

پس از آب، نفت فراوان ترين مايع در بخش هاي بالايي پوسته زمين است.

اما منظور اين نيست كه براي هميشه منابع نفت جوابگوي ما است و نگر اني در اين مورد نداريم، اتفاقاً كاملاً برعكس

است. بعضي از كارشناسان نفتي پيش بيني مي كنند كه در قرن بيست و يكم استخراج نفت از منابع شناخته شده به

اوج خود خواهد رسيد. پس از آن با كم شدن منابع نفتي، توليد نفت كاهش مي يابد و بهاي آن رفته رفته رو به افزايش

مي رود.

بد نيست به هشدار مندليف شيميدان روسي نيز توجه كنيم.

مندليف شيميدان روسي ده ها سال پيش هشدار دارد كه سوزاندن نفت براي توليد انرژي مانند آن است كه اجاق

آشپزخانه را با سوزاندن اسكناس روشن نگه داريم.

توجه: حجم نفت را با بشكه اندازه گيري مي كنند. هر يك بشكه نفت 159 ليتر است. اگر چه نفت خام را در چنين

بشكه هايي حمل و نقل نمي كنند.

نكته بسيار مهم : به طور ميانگين در كشورهاي پيشرفته تنها 13 % از هر بشكه نفت براي مواردي غير از سوزاندن به كار

6 برابر به عنوان سوخت مصرف مي شود. / مي رود و 87 درصد بقيه يعني بيشتر از 5

دقت شود: فراواني ظاهري، سهولت انبارداري و حمل و نقل و كاربرد آسان و بهاي ارزان نفت موجب شده كه به

توصيه مندليف توجه نكنيم. مشكل به اينجا ختم نمي شود! ما با مشكلات زيست محيطي بسياري چون آلودگي هوا

نيز رو به رو شده ايم. به ويژه ورود حجم زياد گاز كربن دي اكسيد ناشي از سوزاندن اين سوخت ها به هواكره، باعث گرم

شدن هواي زمين نيز شده است.

ب) سوخت فسيلي

به زغال سنگ، نفت خام و گاز طبيعي، سوخت هاي فسيلي گفته مي شود. زيرا زمين شناسان بر اين باورند كه اين مواد

از فسيل شدن اجساد و بقايايي جانوران و گياهاني به وجود آمده اند كه صدها ميليون سال پيش مي زيسته اند. عوامل

تشكيل دهنده نفت از بقايايي اجساد گياهان و جانوران عبارتند از:

مؤسسه آموزش از راه دور امام حسين (ع)

1 - باكتري هاي بي هوازي

2 - فشار بالا در اعماق زمين

3 - دماي بالا در اعماق زمين

در واقع اين جانوران و گياهان بعد از مرگ، در زير رسوب هاي دريايي مدفون شده اند و اجساد آن ها در نبود اكسيژن

توسط باكتري هاي بي هوازي تا مقدار زيادي تخريب شده اند.

سرانجام در فشار و دماي بالاي موجود در اعماق زمين، در يك رشته واكنش هاي شيميايي پيچيده، به مواد خام

ارزشمندي تبديل شده اند.

توجه بسيار مهم : بي ترديد هم اكنون نيز مقداري از نفت در حال تشكيل است. اما تشكيل نفت بسيار آهسته انجام

مي گيرد، به طوري كه نمي توانيم، آن را يك منبع تجديدپذير به شمار آوريم.

توجه: سوخت هاي فسيلي نوعي انرژي خورشيدي ذخيره شده هستند. و ما آن ها را جزء منابع تجديدناپذير بشمار

مي آوريم. زيرا سرانجام روزي به پايان خواهند رسيد.

ج) پراكندگي منابع نفتي در جهان

65 درصد نفت كل جهان مي باشد. / خاورميانه، منطق هاي كه تنها 1% از سطح كره زمين را تشكيل مي دهد، داراي 7

كشور ما در اين منطقه قرار دارد و سالانه صدها ميليون بشكه نفت خام توليد مي كند. اكنون خبر يافتن ميدان هاي

نفتي تازه در برخي از نقاط جهان به گوش مي رسد.

مؤسسه آموزش از راه دور امام حسين (ع)

نفت را طلاي سياه ناميده اند. چرا؟

از ديدگاه شيميايي، نفت مخلوطي از صدها تركيب مولكولي است. اين تركيب ها دو خصلت شيميايي سودمند دارند:

1 - سرشار از انرژي اند و همين انرژي است كه به هنگام سوزاندن آن ها آزاد مي شود.

2 - اين مولكول ها را مي توان به روش هاي شيميايي به يكديگر تبديل كرد و مواد شيميايي گوناگوني به دست آورد.

توجه: شيميدان ها كشف كرده اند كه چگونه مولكول هاي كوچك نفت را به مولكو لهاي غول آسا تبديل كنند و به اين

ترتيب، مواد خام مورد نياز براي تهيه انواع پلاستيك، الياف ساختني و لاستيك را توليد كنند. شيميدان ها همچنين

مي دانند كه چگونه مولكول هاي نفت را به مولكول هاي تشكيل دهنده عطرها، مواد منفجره و داروهايي مانند

آسپيرين، استامينوفن و كدئين تبديل كنند.

د) پالايش نفت خام

نفتي كه از چاه بيرون آورده مي شود، نفت خام نام دارد. نفت خام مايعي قهوه اي مايل به سياه است كه ممكن است

مانند آب، روان و يا مانند قير غليظ باشد. پس از انتقال نفت خام به پالايشگاه، در آنجا نفت را به مخلوط هاي ساده تر

تفكيك م يكنند.

ابتدا ناخالصي هاي نفت خام را جدا مي كنند. در اين صورت آنچه از نفت خام باقي مي ماند، هيدروكربن ناميده مي شود.

يعني تركيب هايي كه تنها از دو عنصر كربن و هيدروژن تشكيل شده اند.

سپس نمك ها و اسيدها را از هيدروكربن هاي باقي مانده جدا مي كنند و شروع به پالايش نفت خام مي كنند. به منظور

پالايش نفت خام از روش تقطير جزء بهجزء نفتخاماستفادهميكنند.

مؤسسه آموزش از راه دور امام حسين (ع)

تقطير جزء به جزء روشي است كه با آن مخلوط هايي كه نقاط جوش تقريباً يكسان و نزديك به هم دارند را مي توان

توسط اين روش از هم جدا كرد.

به شكل زير توجه كنيد. اين شكل برج تقطير جزء به جز ء نفت خام است. هر كدام از خروجي هاي برج تقطير را يك

برش م ينامند.

در اصل برش نفتي به مخلوطي از هيدروكربن ها مي گويند كه در هنگام تقطير جزء بهجزء نفتخامازبخشخاصيازبرجتقطيرجداميشوند.

مؤسسه آموزش از راه دور امام حسين (ع)

همان طور كه در شكل كاملاً مشخص است نفت خام را در كوره تا 400 درجه سانتي گراد گرم مي كنند تا بسياري از

اجزاي آن به جوش آيند و به صورت بخار بيرون بروند. اما نكته دقيقاً همين جاست كه ابتدا مولكول هاي كوچكتر بخار

مي شوند و سوي بالاي برج تقطير مي روند.

توجه: هيدروكربن هايي كه تعداد كربن كمتري دارند به سمت بالاي برج تقطير م يروند، زيرا به علت داشتن كربن كم

مسلماً نقطه جوش پاييني دارند و در نتيجه زودجوش هستند و از لحاظ مولكولي سبك هستند. لذا به سمت بالاي برج

تقطير مي روند هر چه به سمت پايين برج دقت مي كنيم متوجه مي شويم كه برش ها حاوي تعداد كربن بيشتري

مي شوند. يعني به طور كلي شاهد افزايش دماي جوش اجزاء سازندهنفتخامهستيم.

پايين برج تقطير، شامل موادي است كه نقطه جوش آن ها بيشتر از 370 درجه سانتي گراد مي باشد و به گاز تبديل

نمي شوند. اين مواد در فرآيند تقطير همچنان به صورت مايع در برج باقي مي مانند. اين مايع هاي غليظ را كه ته مانده

ناميده م يشود، از پايين برج تقطير بيرون مي كشند.

نتيجه كلي: مولكول هاي كوچكتر و سبك تر و زودجوش تر به سوي بالاي ستون تقطير مي روند و مولكول هايي كه دماي

جوش بيشتر داشته و سنگين ترند به سمت پايين برج مي آيند.

نكات بسيار مهم در خصوص برج تقطير جزء بهجزء نفتخامتوجه ( 1) : در برج تقطير نفت خام محصولاتي مشاهده مي شوند كه سوخت به حساب نمي آيند، اما در كنار محصولات

برج تقطير ديده مي شوند. به آن ها محصولات جانبي برج تقطير گفته مي شود كه عبارتند ا ز : سولفوريك اسي د

، آمونياك و انوع كودها.

مؤسسه آموزش از راه دور امام حسين (ع)

توجه ( 2) : برش گازي برج تقطير شامل هيدروكربن هايي با 1 تا 4 كربن مي باشد كه در بين محصولات برج تقطير

كمترين دماي جوش را دارا هستند و از اولين خروجي برج تقطير در بالا خارج مي شوند.

ديده مي شود. LPG توجه ( 3) : در داخل برش گازي محصولي به نام

به معناي نفت گاز مايع شده مي باشد و برش ساده اي از نفت خام مي باشد. اين برش به طور عمده از LPG : دقت شود

پروپان و بوتان تشكيل شده است. اين گازها را زير فشار زياد به مايع در مي آورند و در داخل كپسول هاي فولادي،

مؤسسه آموزش از راه دور امام حسين (ع)

براي مصارف خانگي ذخيره مي كنند. از جايي كه دماي جوش بوتان بيشتر از پروپان است، كپسول هاي گاز مايع را در

تابستان با بوتان و در زمستان با پوپان پرميكنند.

توجه ( 4) : برش هايي مايع برج تقطير شامل بنزين، نفت چراغ (نفت سفيد) ، نفت گاز (گازوئيل ) و روان كننده ها

مي باشد. به طور كلي برش مايع شامل هيدروكربن هايي از 5 تا 20 اتم كربن مي باشند.

توجه ( 5) : برش هاي مايع برج تقطير به سه دسته تقسيم مي شوند: