امیرحسین رضاصفت

کلاس 03 دبیرستان ملاصدرا

عناصر ایجاد کننده سختی آب  

صابون عمدتا توسطکلسیمومنیزیمقابل ترسیب است، ولی به غیر از آنهافلزاتدیگری نظیرآلومینیوم،آهن،منگنز،استرانسیموروینیز در ایجاد سختیآبشرکتمی‌کنند، ولی از این نظر که دوعنصراولی در مقادیرزیاد در آبهای طبیعی وجود دارند، لذا سختی آب بطور عمده بر اساس این دو سنجیدهمی‌شود. ولی با وجود این ، اگر مقادیر فلزات دیگر قابل توجه باشد، باید آنها را نیزمحسوب داشت.......

محاسبه سختی آب

مقدار سختی آب ، برحسب اکی‌والانهایکربنات کلسیمآنها محاسبه و بیان می‌شود.

تقسیم بندی سختی آب

سختی آب را می‌توان به دو نوع تقسیم کرد:

سختی موقت

سختی موقت (Temporary Hardner) راسختیکربناتی (Carbonate Hardner) نیز می‌نامند. این سختی ، مولود بی‌کربناتکلسیم و منیزیم است که عمدتا به کمک حرارت و یا ازدیادPHکاهش می‌یابد.

سختی دائم

سختی دائم (Permanent Hardner) راسختیغیرکربناتی (Noncarbonate Hardner) نیز می‌نامند. این سختی ، با حرارتدادن قابل حذف نیست.

اهمیت سختی آب

مقدار سختی آب ، علاوه بر اینکه در آبهای صنعتی اهمیت وافردارد، از نظر بهداشت عمومی نیز اهمیت خاصی دارد. کلسیم که یکی از عوامل سختی آباست، در رشد استخوان و حفظ تعادل بدن دخالت داشته، ولی به همان اندازه ،سولفاتکلسیمبه علت کمی قابلیت هضم ، ناراحتیهایی در دستگاه هاضمه بوجودمی‌آورد.

گاهی توصیه می‌شود که جهت تامین بهداشت و سلامت مصرف کنندگان ،آهکبه آب آشامیدنی افزودهشود. بعضی دانشمندان معتقدند، بهتر است کلسیم و منیزیم لازم بدن توسط غذا تامین شودو حتی‌الامکان از آبهای سبک برای شرب استفاده شود. باید توجه داشت که بدن نسبت بهسنگینی موجود در آب مورد مصرف خود حساسیت دارد، چنانچه این نوشیدنی تغییر یابد،ممکن است در دستگاه گوارش ایجاد اخلال نماید و این موضوع را به اصطلاحآب به آب شدنمی‌گویند.

طبقه بندی آب از نظر سختی

در بعضی از طبقهبندیها حداکثر سختی آبهای قابل شرب ، 300 میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم تعیین شدهاست.

املاح محلول در آب و اثرات آنها

املاح موثر در تولید سختی

املاح موثر در سختی عبارتند از:

املاح غیر تاثیر گذار در سختی

املاحی که در تولید سختی موثر نیستند،عبارتند از:

تاثیر قلیائیت در سختی آب

اگر قلیائیت کل آب ، مساوی یا بیشتر از سختی کلباشد، تمام سختی آب به صورت سختی کربناتی خواهد بود. در صورتی که که قلیائیت کل ،کمتر از سختی باشد، سختی کربناتی آب معادل قلیائیت بوده و سختی دائم ، اختلاف بینسختی کلوقلیائیتاست.

واحدهای بکار رفته در سختی آب

در صورتی که مقادیرکاتیونهایمختلفبرحسب میلی گرم بر لیتر (ppm) در دست باشد، معمولا جهت سهولت ، به کمکفاکتورهایی که از تقسیم وزن مولکولی کربنات کلسیم به وزن اتمی هر یک از عناصر بدستآمده ، کلیه این مقادیر برحسب کربنات کلسیم محاسبه و بیان می‌گردد. سختی آب ،معمولا بر حسب ppm یعنی mg/lit بیان می‌شود. علاوه بر این ، واحدهای آلمانی ،انگلیسی ، فرانسوی ، آمریکایی را نیز در بیان آن بکار می‌برند؛

هر یک ازدرجات فوق به ترتیب برابر 17.9 و 14.3 و 10 و 17.2 میلی گرم در لیتر کربنات کلسیماست.

منبع:  دانش نامه رشد www.iran.ir/WebDirectory/goto?id=18226&lang=fa