تعریفph وطرز اندازه گیری ان

در یک لیتر آب خالص در حرارت 25 درجه سانتی گراد واکنش زیر صورت گرفته و مقدار بسیار کمی یعنی در حدود 10^-7 یون هیدروژن و همچنین مقداری نیز یون هیدروکسیل تولید می شود : H₂O —> H⁺ + OH- چنانچه می دانیم یون هیدروژن عامل اسیدی و یون هیدروکسیل عامل قلیایی است. تجربه نشان داده است که در آب خالص ، غلظت یون هیدروکسیل عامل قلیایی است. تجربه نشان داده است که در آب خالص، غلظت یون هیدروژن و یون هیدروکسیل مساوی بوده و لذا اصطلاحاً گفته می شود که آب مایعی خنثی است. چنانچه برخی شرایط منجر به ازدیا غلظت یون هیدروژن در محلولها شود، گفته می شود واکنش محلول اسیدی است. چون غلظت یون هیدروژن در محلول های بیولوژیکی بسیار کم است به جای غلظت از لگاریتم عکس آن استفاده شده و آن را اصطلاحاً PH می نامند. بنابراین

بنابراین برای آب خالص مطابق رابطه می توان نوشت :

به عبارت دیگر PH آب خالص 7 می باشد. از آنجا که حاصلضرب غلظت یون هیدروژن در غلظت هیدروکسیل برای محلول های آبی رقیق، ثابت و برابر

10^-14

می باشد. بنابراین :

(H⁺) (OH^- ) = 10¹⁴
PH + POH = 14

 باید توجه داشت که معیار PH برای محلول های دقیق آبی طراحی گردیده است. محلول های دارای PH کمتر از 7 را اسیدی و محلول های دارای PH بیش از 7 را قلیایی می نامند.
برای اندازه گیری PH دو راه کلی موجود است یکی استفاده از محلول ها یا کاغذهای معرف است.
این محلول ها یا کاغذها بسته به غلظت یون هیدروژن به رنگی در می آیند که از مقایس آن رنگ با جداول مربوطه می توان PH را تعیین نمود. راه دیگر تعیین PH استفاده از الکترودهای خاصی موسوم به الکترودهای شیشه ای است. این الکترودها بسته به غلظت یون هیدروژن محیط دارای پتانسیل الکتریکی می شوند که این پتانسیل در مقایسه فیزیکی با یک الکترود راهنما اندازه گیری و از روی آن PH محلول مورد نظر تعیین می شود.