رضا زارعی/کلاس05/مدرسه شهید نصیری.

انحلال پذیری گازها به عوامل زیر بستگی دارد .

1- دمای محلول : هر چه دمای محلول بیشتر باشد ، جنبش مولکول های گاز حل شده در آن بیشتر است و گازها راحت تر از محلول جدا می شوند . پس با افزایش دمای محلول انحلال پذیری گازها در آن کاهش می یابد .

2- فشار محیط : قانون هنری در مورد تاثیر فشار بر انحلال پذیری گازها این گونه بیان می شود .

طبق قانون هنری در دمای ثابت با افزایش فشار انحلال پذیری گازها در مایعات افزایش می یابد .^c

مهدی هادی پور/کلاس05/مدرسه شهید نصیری.

ساختار زمین شامل سه لایهٔ اصلی پوسته، گوشته و هسته و لایه‌های غیراصلی پوستهٔ قاره‌ای، پوستهٔ اقیانوسی، سنگ‌کره، سست‌کره، گوشتهٔ بالایی، گوشتهٔ پایینی،هسته درونی و هسته بیرونی است.

پوسته بیرونی‌ترین لایهٔ زمین است و بیشتر از اکسیژن و سیلیکون ساخته‌شده و تنها جایی است که زندگی بر روی آن شناخته شده‌است. گوشته بزرگ‌ترین لایهٔ زمین است و از سنگ‌های نیمه جامد بسیار نرم و چگال و بیشتر از آهن و منیزیم ساخته شده‌است. سنگ‌کره بخش سفت و سخت زمین و به حالت جامد است و تمام سطح کرهٔ زمیناز بالای کوه اورست تا انتهای درازگودال ماریانا را می‌پوشاند و از کانی‌ها ساخته شده‌است. سنگ‌کره همیشه به آرامی در حال

مهدی هادی پور/کلاس05/مدرسه شهید نصیری.  

اطلاعات اولیه

آبی که در طبیعت وجود دارد تقریبا همیشه ناخالص می‌باشد. زیرا که اغلب دارای گچ ، آهک ، نمک طعام ، ترکیبات منیزیم ، آهن ، اکسیژن و ازت ، انیدرید کربنیک ،ترکیبات آلی و غیره است و مقدار این اجسام در آبهای مختلف متفاوت است در آب اجسام دیگری مانند گل و لای و غیره هستند که معلق می‌باشند و مقداریباکتری هم در آبها یافت می‌شود. 

تعریف آب سخت

آب سخت ، سخت آبی است که در آن هیدروکربنات کلسیم و منیزیم و گچ موجود باشد. 

 مهدی هادی پور/کلاس05/مدرسه شهید نصیری   

  شیمی سبز: پيش‌گيري از آلودگي در سطح مولكولي
شیمی نقشي بنيادي در پيشرفت تمدن آدمي داشته و جايگاه آن در اقتصاد، سياست و زندگي‌روزمره روز به روز پر رنگ‌تر شده است. با اين همه، شيمي طي روند پيشرفت خود، كه همواره با سود رساندن به آدمي همراه بوده، آسيب‌هاي چشم‌گيري نيز به سلامت آدمي و محيط زيست وارد كرده است.

بسم الله الرحمن الرحیم  

                     شیمی آلی
نیما حاجیان   کلاس06  دبیرستان ملاصدرای یک

شیمی آلی زیر مجموعه ای از دانش شیمی است که درباره ترکیبات کربن یا مواد آلی سخن می‌گوید، عنصر اصلی که با کربن ترکیبات آلی را تشکیل می دهند، هیدروژن می باشد. در گذشته به موادی که ریشه گیاهی یا حیوانی داشتند، مواد آلی می گفتند اما امروزه مواد آلی را می توان از طریق روش های صنعتی و آزمایشگاهی و به کمک مواد معدنی نیز سنتز کرد. موادی که از منابع آلی بدست می آیند،

بسم الله الرحمن الرحیم      

  سیلیکات ها
نیما حاجیان/کلاس06دبیرستان ملاصدرایک/دبیر اقای سلامی

کانی‌های سیلیکات از ترکیب شدن سیلیسیم، اکسیژن و یک یا چند فلز به دست می‌آیند و به دو دستهٔ سیلیکات‌های تیره(دارای آهن و منیزیم) و سیلیکات‌های روشن (بدون آهن و منیزیم) تقسیم می‌شود. الوین، پیروکسین، آمفیبول، میکای سیاه، تورمالین، تالک، سرپانتین و آزبست، نمونه‌هایی از دستهٔ نخست و کوارتز، فلدسپات، میکای سفید و کائولینیت، نمونه‌هایی از دستهٔ دوم هستند.

رضاپورابراهیم/کلاس05/مدرسه شهید نصیری                                                                                                                                                                 کربن به دلایل زیادی قابل توجه است. اشکال مختلف آن شامل یکی از نرم ترین ( گرافیت ) و یکی از سخت ترین ( الماس) موادر شناخته شده توسط انسان می باشد. بعلاوه کربن میل زیادی به پیوند با اتمهایکوچک دیگر از جمله اتمهای دیگر کربن ، داشته و اندازه بسیار کوچک آن امکان پیوندهای متعدد را بوجود می آورد. این خصوصیات باعث شکل گیری ده میلیون ترکیبات کربنی شده است .ترکیبات کربن زیر بنای حیات را در زمین می سازند و چرخه کربن – نیتروژن قسمتی از انرژی تولید شده توسط خورشید و ستارگاندیگر را تامین می کند. 

 رضاپورابراهیم/کلاس05/مدرسه شهید نصیری                                                                          خطرها و سودها: خورشید و جو حیات را در زمین امکان پذیر ساخته‌اند. زمین بر اثر حرارت خورشید گرم می‌شود و جو بخشی از این گرما را در خود نگه می‌دارد و مانع فرار گرمای مزبور به فضای می‌شود. ولی تمام انرژی‌یی که خورشید تولید می‌کند بی‌خطر نیستند. پرتو خطر ناکی به نام ماورای بنفش از خورشید ساطع می‌شود که می‌تواند به حیات زیان آور باشد.  محافظت از زمین: جو همچون سپری نامرئی زمین را احاطه کرده است. جو از گازهای مختلفی تشکیل شده است که محافظ حیات در زمین است. جو اجازه می‌دهد که انرژی‌های مفید از درون آن عبور کنند اما از مقدار انرژی‌های مضری که به

بسم الله ا....    فلزات قلیایی
نیما حاجیان/کلاس06/دبیرستان ملاصدرایک فلزات قلیایی به عناصر گروه اول جدول تناوبی گفته می‌شود که شامل فلزهای لیتیم، سدیم، پتاسیم، روبیدیم، سزیم و فرانسیم می‌باشد. هیدروژن گرچه در گروه اول قرار می‌گیرد ولی دارای خصوصیات متفاوتی نسبت به دیگر اعضای این گروه می‌باشد، لذا آن را در دسته فلزات قلیایی قرار نمی‌دهند.درگذشته انسان به این نکته پی برده که اگرخاکسترباقی‌مانده ازسوختن چوب راباآب مخلوط کند،محلولی به دست می آیدکه می تواندچربی هارادرخودحل کند.آنهااین محلول راقلیانامیدند.امروزه می دانیم که درخاکسترچوب برخی ازترکیب های عنصرهای گروه اول جدول تناوبی وجودداردازاین روعنصرهای این گروه رافلزهای 

رضا پورابراهیم. (کلاس:05 شهید نصیری)

برخی از گازهای گلخانه ای (Greenhouse gases) به طور طبیعی در جو زمین وجود دارند، درحالی که برخی دیگر در اثر فعالیت های بشری به وجود می‌آیند. به طور طبیعی گازهای گلخانه‌ای موجود شامل بخار آب، دی اکسید کربن، متان، اکسید نیتروژن و ازن هستند. اما، فعالیت های خاص بشری، بر سطوح بسیاری از گازهای موجود طبیعی در جو می‌افزاید. از مشهورترین گازهای گلخانه ای که توسط بشر تولید می شود می توان به "کلروفلوروکربن" ها (CFCs) اشاره کرد. 

مه دودفتوشیمیایی
نیما حاجیان/کلاس06/دبیرستان ملاصدرایک   
ا نقلاب صنعتی دلیل اصلی پیدایش آلودگی هوا در سه دهه اخیر به شمار می آید.  قبل از1950  آلودگی هوا ناشی از سوخت ذغال سنگ (برای تولید انرژی) بود.  لندن یکی از مشهورترین شهرهایی بود  که شدیدا با مه صنعتی آلوده می شد . در دسامبر  1952طی  5روز هوای سرد مه آلود سمی لندن ، جان 4000 انسان را گرفت. 
امروزه استفاده از سایر سوختهای فسیلی بجای ذغال سنگ همچون سوختهای بنزینی نوع آلودگی را به  تولید مه دود فتوشیمیایی تغییر داده است.
 
 

پرهام کریمی

کلاس06

مدرسه ملاصدرا

بور
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مختصات:  ۳۵°۲′۳۴.۴۴۷″ شمالی ۱۱۷°۴۰′۴۵.۴۱۲″ غربی
بریلیم → بور ← کربن
این مقاله دربارهٔ عنصر شیمیایی است. برای خواندن دربارهٔ فیزیک‌دان دانمارکی، نیلز بور را ببینید.
بور (به انگلیسی: Boron) با نماد شیمیایی B نام یک عنصر شمیایی با عدد اتمی ۵ است. این عنصر از شبه فلزها است و چون در اثر دگرگونی‌های هسته‌ای ستارگان ایجاد نمی‌شود، فراوانی کمی در پوستهٔ زمین و منظومهٔ خورشیدی دارد. ترکیبات رایجی از این عنصر که به صورت طبیعی در زمین ایجاد می‌شوند، در آب محلول اند. بور از کانی‌های بور به کمک عمل آوری صنعتی مانند تبخیر به دست می‌آید، مانند اور، بوره و کرنیت.

نام:محمد تقی زاده

نام:مدرسه:ملاصدرا 1

شعبه کلاس:06

موضوع:کانسنگ(سنگ معدن)

سنگ معدن

  سنگ معدن یا کانسنگ گونه ای سنگ حاوی فلزات و عناصر ارزشمند و مهم است که از معدن استخراج می شود و سپس طی فرآیندی عناصر مورد نیاز از آن گرفته شده و مورد استفاده قرار میگیرد. درجه یا غلظت یک کانسنگ کانی ، و یا فلزی، و همچنین فرم پیدایش آن، به طور مستقیم برهزینه های مرتبط با استخراج سنگ معدن تاثیر می گذارد. در نتیجه هزینه استخراج باید در برابر ارزش فلز موجود در سنگ تعیین کند که کدام سنگ را می توان پردازش کرد و چه سنگی درجه ارزش کمی برای بهره برداری دارد.
کانسنگ های فلزی به طور کلی اکسیدها، سولفیدها، سیلیکاتها هستند ، یا فلزهای "طبیعی" (مانند مس خالص) که معمولا در پوسته زمین متمرکز نیستند ، یا فلزهای "نجیب" (معمولاً ترکیب تشکیل نمی دهند) مانند طلا.کانسنگ باید برای استخراج فلزهای مورد نظر از سنگ و مواد معدنی ، پردازش شوند. تودۀکانسنگ توسط فرآیندهای زمین شناسی گوناگونی تشکیل شده است.روند تشکیل سنگ پیدایش سنگ نامیده می شود.

پرهام کریمی

مدرسه ملاصدرا

کلاس06
ژرمانیوم سی و دومین عنصر جدول تناوبی است. ژرمانیوم یکی از اعضای مهم خانواده نیمه‌رساناها میباشد و در صنعت نیمه‌هادی کاربرد فراوان دارد. نام این عنصر لاتین واژه ژرمن (آلمان) است.
ژرمانیم عنصر شیمیایی است که با نشان Ge و عدد اتمی 32 در جدول تناوبی وجود دارد. ژرمانیم شبه فلزی است سخت، درخشان، به رنگ سفید خاکستری که از نظر شیمیایی شبیه قلع می‌باشد. این عنصر تعداد بسیار زیادی از ترکیبات آلی – فلزی را تشکیل داده و ماده نیمه هادی مهمی در ترانزیستورها و نورسنج‌ها به حساب می‌آید.

پرهام کریمی ویشانی       

کلاس06

مدرسه ملاصدرا

اثرکلخانه ای

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
     لحن یا سبک این مقاله بازتاب‌دهندهٔ لحن دانشنامه‌ای استفاده‌شده در ویکی‌پدیا نیست. لطفاً کلمات ستایش‌گونه و غیر ادبی و عبارت‌های نادانشنامه‌ای را بزدایید. برای راهنمایی بیشتر راهنمای نوشتن مقاله‌های بهتر را ببینید.

     برای اثبات‌پذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد.

  

نام:امیرحسین فروزنده

مدرسه ملاصدرا1

کلاس:06

مدرسه:شهید نصیری

کلاس:01

اوزون قسمتی از استراتوسفر است که حاوی گاز طبیعی اوزون O₃ است. اوزون توانایی جالب توجهی در جذب برخی از فرکانسهای اشعه فرابنفش دارد. لایه اوزون زیاد چگال نیست. اگر آنرا در تروپوسفر متراکم شود ضخامت آن تنها در حد چند میلیمتر می‌شود. اوزون در جو زمین عموما توسط شکستن مولکول دو اتمی اکسیژن به دو اتم تنها بوسیله نور فرابنفش بوجود می‌آید. اکسیژن تک اتمی با اکسیژن نشکسته ترکیب می‌شود و اوزون را بوجود می‌آورند. مولکول اوزون ناپایدار است و هنگامی که نور فرابنفش به آن برخورد می‌کند به یک مولکول اکسیژن و یک اکسیژن اتمی شکسته می‌شود. به این فرآیند مداوم واکنش زنجیره‌ای اوزون اکسیژن نامیده می‌شود. بدین ترتیب لایه اوزون در استراتوسفر بوجود می‌آید.

تاکنون کره زمین تنها سیاره شناخته شده است که امکان حیات موجوداتی مثل انسان‌ها در آن مشاهده شده است. زمین سومین سیاره منظومه شمسی است که در فاصله‌ای حدود 149.800.000 کیلومتر از خورشید قرار گرفته است. در این فاصله انرژی که توسط زمین از خورشید دریافت می‌شود تقریباً 9^10×95/1 وات است.

همانطور که می‌دانید خورشید تنها ستاره منظومه شمسی مى‌باشد که کرات و سیارات در اطراف آن مى‌چرخند و از انرژی آن استفاده مى‌کنند.

تقریباً 8 دقیقه طول می‌کشد که نور خورشید به زمین برسد. 30% از کل نور رسیده به زمین بر اثر ذرات و مولکولهاى موجود در لایه‌هاى بالایى منعکس مى‌شوند. بقیه آنها از لایه‌ها زمین عبور مى‌کنند و به زمین مى‌رسند.

نور سفید خورشید از رنگ های زیادی تشکیل شده است که هر کدام از آنها داراى طول موج و انرژی مخصوص به خود مى‌باشند.

حتما تا به حال تجزیه نور سفید خورشید را مشاهده کرده‌اید که با تجزیه نور، به هفت رنگ تفکیک مى‌شود.

پرتوهاى فرا بنفش داراى طول موج کوتاه و انرژی زیاد مى‌باشند پرتوهاى فوق بنفش با انرژى زیادى که دارند براى تمام موجودات زنده خطرناک مى‌باشند و موجب سرطان پوست یا آفتاب سوختگى مى‌شوند.

خوشبختانه در اطراف زمین لایه محافظی به نام لایه اوزون وجود دارد که از ورود این پرتوهای خطرناک به سطح زمین جلوگیری می‌کند.

 

لایه اوزون لایه‌ای در هواکره (جو) است که دارای غلظت بالایی از اوزون (O۳) می‌باشد. این لایه ۹۷–۹۹% نور فرابنفش خورشید را جذب می‌کند که موجب ادامه حیات روی زمین است. بیش از نود درصد اوزون زمین در لایه استراتوسفر موجود است. این لایه در پایین استراتوسفر حدود 13 km تا 20 km بالای زمین قرار داشته و ضخامت آن به طور جغرافیایی و فصلی تغییر می‌یابد. مولکولهای اوزون نور فرابنفش را جذب کرده و نور فروسرخ تابش می‌کنند، لذا در لایه اوزون دمای جو با آهنگی کم افزایش می‌یابد و به حدود صفر درجه سانتی‌گراد می رسد. لایه اوزون در سال ۱۹۱۳ توسط فیزیکدان فرانسوی چالرز فابری و هنری بویسون کشف گردید. ضخامت این لایه در قطبین کاهش داشته است که به علت تولید cfcها توسط انسان می‌باشد.

ضرورت حفاظت از لایه اوزون :

اگر لایه اوزون از بین برود ، زندگی از کره زمین رخت بر خواهد بست. با از بین رفتن لایه حیاتی اوزون ، نسل بشری ، پوشش گیاهی و حیات جانوری در مدت کوتاهی به صورت اسفباری منقرض خواهد گردید. در حال حاضر که این لایه آسیب دیده است ، تشعشعات ماورای بنفش که به زمین می‌رسد شدت یافته و این مسئله باعث ایجاد سرطانهای پوست ، تضعیف مکانیزم دفاعی و ایمنی بدن انسان و همچنین ایجاد آب مروارید گردیده است. علاوه بر آن به علت آسیب دیدن لایه اوزون کل نظام زیست محیطی «اکوسیستم) در سراسر پهنه گیتی دچار ناهماهنگی و عدم توازن جدی و فزاینده شده است.

عوامل مخرب لایه اوزون :

عوامل کلیدی موثر در رقیق شدن اوزون عبارتند از : آزمایش بمبهای اتمی در جو زمین ، و شار اندک ذراتی از خورشید (که با میانه دوره 11 ساله لکه‌های خورشیدی متناظر است) ، نوسان شبه دو ساله فورانهای آتشفشان ، مصرف متوالی کلرو فلوئورو کربن (این گازها در حکم حلال در انواع افشانه‌ها به کار می‌روند تحت نام کلی CFC (سی اف سی) معروفند که نمونه آنها گاز فریون (Freon) یخچالهاست.) در انواع افشانه‌های آرایشی و بسیاری از صنایع شیمیایی.

پیامدهای ناشی از تخریب لایه اوزون :

تخریب و سوراخ شدن لایه اوزون باعث عبور غیر قابل کنترل تابش فرابنفش خورشیدی می‌شود که سبب افزایش دمای زمین و ذوب یخهای قطبی و افزایش آب دریاها شده که در نهایت به زیر آب رفتن خشکیها می‌انجامد و نیز موجب سوختگی پوست ، ابتلا به سرطان پوست و بیماریهای چشمی ، همچنین وارد آمدن خسارت عمده به جانوران و گیاهان می‌شود. و بالاخره باعث انقراض زندگی تمام موجودات می‌شود.

• آيا انسان مى تواند لايه ازن را ترميم كند يا فقط مى تواند از خسارت بيشتر جلوگيرى كند؟

تنها راه ترميم لايه ازن جلوگيرى از توليد و انتشار گازهاى مخرب (CFCs) است. اما اين بدان معنى نيست كه با توقف توليد و انتشار اين گازها تخريب لايه ازن سريعاً متوقف شود، چرا كه مدت زمان طول عمر و ماندگارى گازهاى مخرب لايه ازن در جو بسيار بالا است (از ۵۰ تا ۱۵۰ سال) و تا حذف كامل گازهاى مخرب كه قبلاً در جو آزاد شده اند حداقل نيم قرن لازم است، يعنى اميد است كه در نيمه دوم قرن بيست و يكم (سال ۲۰۷۰ ميلادى) ديگر تخريب لايه ازن متوقف شده باشد.

•وضعيت لايه ازن در ايران به چه صورتى است؟
ميزان كاهش ۵/۲ درصدى لايه ازن در بررسى اى كه بر روى داده هاى ازن كلى جمع آورى شده از مركز ازن سنجى اصفهان در محدوده زمانى ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۳ به دست آمده است ميزان تخريب لايه ازن در مناطق مختلف كره زمين متغير است. به عنوان مثال در منطقه استوايى تخريب لايه ازن بسيار اندك است يا اصلاً وجود ندارد و حتى در مواردى افزايش داشته است. كاهش قابل توجه غلظت ازن استراتوسفرى عمدتاً در عرض هاى جغرافيايى بالا و ميانه مشاهده مى شود و ميزان از بين رفتن لايه ازن طى سال هاى ۱۹۹۰ به شدت افزايش يافته است. بر اين اساس ميزان از بين رفتن مولكول ازن، بستگى به فصل سال و عرض جغرافيايى دارد. لذا تخريب لايه ازن جهانى بوده و بحرانى است كه مى توان گفت كل كره زمين به آن مبتلا است.
• چه اقداماتى عليه كاهش اثرات تخريبى ازن در جهان و ايران صورت گرفته است؟
جمهورى اسلامى ايران از توليد كنندگان مواد تخريب كننده لايه ازن به حساب نمى آيد وليكن مقادير زيادى از اين مواد را براى مصارف صنعتى خود وارد مى كند. مصرف كنندگان عمده اين مواد، صنايع برودتى و سردكننده ها و سازندگان يخچال ها و فريزرهاى خانگى، صنعتى و تجارى، صنايع ابر و اسفنج سازى، بخش دفع آفات كشاورزى و سيستم هاى تهويه مطبوع، كپسول هاى اطفاى حريق، حلال اسپرى هاى پا ك كننده قطعات الكترونيكى و در ساخت كولر اتومبيل ها كاربرد دارند.جمهورى اسلامى ايران در مارس سال ۱۹۹۰ پروتكل مونترال و در سال  ۱۹۹۷ الحاقيه هاى لندن و كپنهاك را پذيرفت  و به دنبال پذيرش و امضاى مفاد پروتكل مونترال، در برنامه ريزى هاى كشورى خود موارد فوق را لحاظ كرد كه براساس آن مى بايست تا قبل از سال ۱۹۹۹ ميلادى ۷۵ درصد از مصرف مواد مخرب لايه ازن كاسته شود و اين روند كاهش تا ميزان صد درصد در سال ۲۰۱۰ ادامه يابد.پس از پروتكل مونترال صندوق چند مليتى، جهت حمايت و كمك بر اجراى پروتكل مونترال ايجاد شد كه هدف اساسى اين صندوق، كاهش در توليد و مصرف مواد مخرب لايه ازن در كشورهاى در حال توسعه بود و جمهورى اسلامى ايران از خدمات اين صندوق كه شامل دريافت وسايل و تجهيزات لازم براى تغيير خطوط توليد و آموزش پرسنل براى حذف اين مواد است استفاده مى كند.در سال ۱۹۹۴ سازمان حفاظت از محيط زيست ايران با همكارى و كمك برنامه عمران سازمان ملل متحد UNDP، دفتر حفاظت از لايه ازن را تاسيس كردند كه از مهمترين اهداف اين مركز، هماهنگى ميان كليه نهادهاى دولتى و غيردولتى داخلى بوده و به عنوان دبيرخانه كميته ملى ازن، وظيفه هماهنگى و تسهيل و اجراى پروژه در همكارى هاى فنى و جمع آورى و انتشار آمار و اطلاعات مربوطه است.
همچنين در راستاى تحقيقات، ديده بانى و اندازه گيرى ازن جوى، سازمان هواشناسى كشور با همكارى و حمايت سازمان هواشناسى جهانى، در اواخر سال ۱۹۹۴ اقدام به تاسيس ايستگاه ازن سنجى و مركز مطالعات ازن در شهر اصفهان كردند، كه از مهمترين اهداف اين ايستگاه و مركز، اندازه گيرى ازن جوى به روش هاى مختلف و تحقيقات در زمينه بررسى تغييرات ازن جوى و تبادل اطلاعات و داده هاى ازن با مركز داده هاى ازن جهانى WOUDC در كانادا است.
• در كدام شهر ايران با خطر بيشترى رو به رو هستيم و چرا؟

شهرهايى كه ارتفاع آنها از سطح دريا بيشتر است و همچنين هواى صاف و پاكى دارند بيشتر در معرض خطرات تابش فرابنفش خورشيد قرار دارند چرا كه ميزان زيادى از شدت تابش فرابنفش خورشيد در برخورد با آلاينده هاى هوا كاهش مى يابد و نيز همچنين با افزايش ارتفاع از سطح دريا و وجود شيب طبيعى در مناطق كوهستانى باعث افزايش تابش فرابنفش رسيده به سطح زمين مى شود زيرا با افزايش ارتفاع، توده هوايى ( mass (air جو كاهش مى يابد به طورى كه با افزايش ارتفاع به ميزان هزار متر، شدت تابش فرابنفش خورشيد به ميزان ۳۵ درصد افزايش مى يابد و از طرفى به دليل اين كه خورشيد در عرض جغرافيايى كه ما در آن واقع شده ايم به صورت مايل مى تابد، وجود سطح شيبدار كوهستان باعث برخورد تابش به صورت عمودى به سطح زمين مى شود.با توضيحاتى كه در بالا ارائه شد مى توان گفت شهرهاى غربى كشور به خصوص مناطق مرتفع به دليل ارتفاع زياد، شيب طبيعى منطقه و پاكى هوا، به شدت تحت تاثير تابش فرابنفش خورشيد به خصوص در فصل تابستان قرار مى گيرند كه مى تواند باعث افزايش ابتلا به سرطان پوست، آفتاب سوختگى و آب مرواريد چشم شود و اين نياز تحقيقاتى احساس مى شود كه روند ابتلا به بيمارى هاى پوستى و چشمى ناشى از تابش فرابنفش خورشيد در اين مناطق بررسى شود.

به نام خدا

موضوع تحقیق: ترموشیمی

نام ونام خانوادگی : عليرضا تقي زاده

نام دبیر: آقای سلامی

درس : شیمی

کلاس اول دبيرستان 01 

مدرسه ی نصيري



سال تحصیلی 1392-1393

1 - مقدمه
هوا يكي از پنج عنصر ضروري (هوا، آب، غذا، گرما و نور)براي ادامه حيات انسان است. هر فرد روزانه نزديك 22000بار تنفس مي‌كند و تقريباْ به 15 كيلوگرم هوا در روز نياز دارد. معمولاْ انسان مي‌تواند به مدت 5 هفته بدون غذا و مدت 5 روز بدون آب زنده بماند، اما نمي‌تواند بدون هوا حتي 5 دقيقه زنده بماند.
با توجه به گسترش شهرها و افزايش منابع آلاينده‌هاي هوا، هواي اغلب شهرهاي بزرگ و صنعتي آلوده مي‌باشد و با توجه به خطراتي كه اين آلودگي براي سلامت افراد ساكن در مناطق آلوده دارد شناخت و آگاهي نسبت به جوانب مختلف اين مساْله از اهميت بسزائي برخوردار مي باشد و تنها با آگاهي و شناخت از اين مساْله امكان جلوگيري يا كاهش خطرات آن وجود دارد.
بطور كلي در بررسي‌هاي آلودگي هوا سه مرحله مد نظر قرار مي‌گيرد:
الف: نحوه و نوع اتشار آلودگي هوا
ب: نحوه پراكنش آلودگي هوا
ج: تاْثيرات آلودگي هوا
در اين بروشور آموزشي سعي شده است مراحل فوق مورد بررسي قرار گيرد.

2- آلودگي هوا چيست؟
انواع متعددي از آلاينده‌ها در اثر فعاليتهاي طبيعي و مصنوعي ناشي از فعاليتهاي بشر كه در زمين انجام مي‌گيرد، وارد اتمسفر مي‌گردند، بنابراين بطور كلي آلودگي هوا بمعني حضور يك ماده خارجي در هواست. بر اساس يكي از تعاريف، آلودگي هوا بدين صورت تعريف مي‌گردد:
آلودگي هوا عبارتست از وجود هر نوع آلاينده اعم از جامد، مايع، گاز و يا تشعشع پرتوزا و غيرپرتوزا در هوا به تعداد و در مدت زمانيكه كيفيت زندگي را براي انسان و ديگر جانداران به خطر اندازد و يا به آثار باستاني و اموال خسارت وارد آورد.
3-منابع آلاينده هوا:
براي سهولت مطالعه منابع مختلف آلودگي هوا بصورت ذيل دسته‌بندي مي‌شوند:
منابع طبيعي و منابع مصنوعي( خانگي، صنعتي،حمل و نقل )
1-3- منابع طبيعي :
منابع طبيعي آلودگي هوا از قبيل طوفانهاي گرد و غبار، آتش‌سوزي جنگلها، آتشفشانها ، گرده گياهان و نشت گاز طبيعي مي‌باشد و آلودگي ناشي از آنها يك پديده دائمي است كه بعلت گردش فرآيندهاي طبيعي مقدارش كمابيش در سطح زمين ثابت است. مقدار آلودگي طبيعي در مقايسه با آلودگي مصنوعي خيلي بيشتر و قابل توجه مي‌باشد. اما در طبيعت چندين مكانيسم خودپالايي وجود دارد كه سطح زمين را براي حيات موجودات مناسب و قابل تحمل مي‌سازد. نقش انسان در كنترل آلودگي ناشي از منابع طبيعي خيلي كم است. اما انسان بوسيله بر هم زدن تعادل اكولوژيكي و طبيعي ناشي از آلودگي مصنوعي مي‌تواند وضع را بدتر نمايد و به آلودگي طبيعي بيافزايد.

2-3- منابع مصنوعي
1-2-3-‌ آلودگي خانگي :
آلودگي خانگي در اثر فعاليتهاي خانگي يا نظافت منازل يا استفاده از حشره‌كشها جهت نظافت و نگهداري منازل ايجاد مي‌شود. اگرچه مقدار اين آلودگي در مقايسه با منابع ديگر زياد نيست اما همين مقدار به تغيير كيفيت محيط شهري كمك مي‌كند. روشهاي صحيح نگهداري منازل به كاهش آلودگي كمك خواهد نمود.

2-2-3-‌ آلودگي صنعتي:
آلودگي ناشي از صنايع منبع اصلي آلودگي است كه در اثر فعاليتهاي مصنوعي ايجاد مي‌شود. در ميان صنايع نيروگاههاي حرارتي، كارخانه‌هاي توليد مواد شيميايي، سيمان سازي، كاغذسازي، نساجي، دباغي و غيره منابع اصلي آلودگي هوا هستند. بكارگيري روشهاي مناسب كنترل آلودگي در كاهش آلودگي منابع كمك خواهد كرد.

3-2-3- آلودگي ترافيك (حمل و نقل):
آلودگي ناشي از حمل و نقل بعلت شهرسازي بي‌رويه و سريع به اندازه آلودگي صنعتي مهم و از اهميت برخوردار مي‌باشد. آلودگي ناشي از حمل و نقل و وسايل نقليه به شكل گازهاي خروجي از اگزوز، ذرات معلق، صدا و غيره مي‌باشد. اين آلودگي با اتخاذ روشهاي برنامه‌ريزي كشوري، منطقه‌اي و شهري و استفاده از اتومبيلها و سوخت‌هاي مناسب همراه با اعمال تكنولوژي كنترل آلودگي به حداقل مي‌رسد.
اما EPA منابع عمده آلودگي هوا را به صورت زير طبقه‌بندي كرده است:
الف: حمل و نقل مانند: كشتي‌ها، هواپيماها، قطارها و اتومبيلها
ب: احتراق سوخت از منابع ثابت مانند نيروگاههاي برق و غيره
ج: فرآيندهاي صنعتي مانند: كارخانه‌هاي فولادسازي، نساجي و كاغذسازي
د: دفع مواد زائد جامد مثل: سوزاندن زباله درفضاي باز، دفن بهداشتي زباله و سوزاندن زباله با دستگاه زباله‌سوزي
ي: فرآيندهاي متفرقه نظير فعاليتهاي خانگي مانند : كاربرد حشره‌كشها و تميز كردن حشره كش

4- عوامل مؤثر بر آلودگي هوا
عواملي كه بر آلودگي هوا تأثير مي‌گذارند به شرح ذيل مي‌باشند.

1-4-‌ خصوصيات هواشناسي
پارامترهاي جوي مانند اندازه و جهت باد، ميزانهاي افت اتمسفري ، رطوبت نسبي و غيره يك منطقه، آلودگي هوا را تحت تأثير قرار خواهد داد. باد با حركت افقي آلاينده را حمل و جابجا خواهد نمود.
آلودگي حمل شده توسط سرعت رو به پايين باد. غلظت آلاينده‌ها در سطح زمين اساساً به اندازه و جهت باد و ميزان افت بستگي دارد. تغيير درجه حرارت هوا با افزايش ارتفاع سبب حركت نسبتاً سريع آلاينده‌ها مي‌گردد.

2-4- ‌ شكل توپوگرافي
ناهمواري موجود در زمين و موانعي مانند كوه‌ها و غيره بر انتشار آلاينده‌ها اثر مي‌‌گذارد. بسته به شرايط محلي و مكاني، توپوگرافي ممكن است مفيد يا زيان‌آور باشد.

3-4-‌ خصوصيات آلاينده‌ها
اهميت مسائل آلودگي هوا به نوع و اندازه آلاينده به جامد يا مايع يا گاز بودن آن بستگي دارد. همچنين بستگي به انرژي يا صدا يا گرما يا راديو اكتيويته يا تركيبي از اين عوامل دارد. واكنش بين آلاينده‌ها در اتمسفر بسته به خصوصيات آلاينده‌ها ممكن است مقدار آلاينده در اتمسفر را افزايش يا كاهش دهد.

4-4-‌ روش آزادسازي آلاينده‌ها
چگونگي ورود آلاينده‌ها و همچنين سرعت آزادسازي آلاينده‌ها به اتمسفر بر آلودگي هوا تأثير دارد. آلاينده‌ها ممكن است بطور متناوب يا پيوسته يا دوره‌اي آزاد شوند يا از يك منبع يا از چندين منبع يا از منابع نقطه‌اي و غير نقطه‌اي آزاد شوند. همچنين پراكندگي آلاينده‌ها به طريقه ورود آنها به اتمسفر بستگي دارد.

5- تقسيم‌بندي آلاينده‌‌ها
مؤسسه حفاظت از محيط زيست آمريكا EPA، شش آلاينده اصلي را به عنوان معيار انتخاب نموده و اينها را به دو دسته اوليه و ثانويه تقسيم كرده است. آلاينده‌هاي اوليه موادي هستند كه از منابع مستقيماً به هواي محيط وارد مي‌شوند و شامل پنج آلاينده منواكسيدكربن (CO)، دي‌اكسيدنيتروژن (NO2)، دي‌اكسيدگوگرد (SO2)، ذرات معلق با قطر كمتر از 10 ميكرون (PM-10) و سرب (pb) مي‌باشد. آلاينده‌هاي ثانويه به موادي اطلاق مي‌شود كه در اثر فعل و انفعالات موجود در هواي اطراف زمين بوجود مي‌آيد و در اين گروه مي‌توان از ازن (O3) نام برد.

1-5-‌ منواكسيدكربن (CO)
گازي است بي رنگ وبي بو ولي بسيار سمي. منبع اصلي توليد اين گاز اتومبيلها هستند . گاز منواكسيد كربن در هواي آزاد و به مقدار كم، زندگي بيماران قلبي و ريوي را به خطر مي اندازد و در افراد سالم باعث سردرد، سرگيجه، خستگي زياد و تحريك اعصاب مي شود. استنشاق اين گاز در محيط هاي در بسته و سقف دار باعث خفگي و مرگ مي شود.
منو اكسيد كربن 200 برابر سريعتر از اكسيژن با هموگلو بين خون تركيب شده و توبيد كربوكسي هموگلوبين مي كند. اين گاز نه تنها با اتصال به هموگلوبين مانع چسبيدن اكسيژن به آن مي شود، بلكه از آزاد شدن اكسيژن از اكسي هموگلو بين باقيمانده نيز جلو گيري مي كند .
به اين ترتيب نسوج بدن با كمبود اكسيژن روبرو شده و اعضاي حياتي بويژه قلب آسيب مي بيند، گذشته از اين منواكسيدكربن خود ، به طور مستقيم نيز به سلولهاي قلب آسيب رسانده و به روند تنگي عروق سرعت مي بخشد .

2-5-‌ ذرات معلق(10-PM)
ذرات معلق با قطر كمتر از 10 ميكرومتر بدليل راهيابي به سيستم تنفسي تحتاني به عنوان شاخص اصلي مواد معلق در هوا معرفي مي‌شوند. بر اساس مطالعات ذرات معلق در مقايسه با اكسيدهاي گوگرد و اكسيدهاي ازت براي سلامتي مخاطره آميزتر است و مقدار 10-PM در تشديد بيماريهاي قلبي _ ريوي ، كاهش مقاومت سيستم ايمني بدن در مقابل بيماريها، از بين رفتن بافت ريه، آسم كودكان، مرگ ومير زودرس و سرطان نقش عمده‌اي دارد.

3-5-‌ اكسيد هاي نيتروژن ((NOX
دي‌اكسيد‌نيتروژن كه بيشتر از ساير اكسيدهاي نيتروژن در هوا منتشر مي‌شود گازي است قهوه‌اي رنگ و بدبو كه به وسيله وسايل نقليه موتوري و كارخانجاتي كه از موتورهاي درون‌سوز استفاده مي‌كنند وارد هوا مي‌شود. اين گاز باعث تحريك چشمها و قسمتهاي عمقي ريه‌ها شده و موجب بروز خستگي مفرط و افزايش موارد بيماري مي‌گردد. علاوه بر اين به گياهان نيز صدمات زيادي وارد مي‌كند.

4-5-‌ اكسيدهاي گوگرد (SOX)
دي‌اكسيد گوگرد (SO2)كه بيشتر از ديگر اكسيدهاي گوگرد در هوا منتشر مي‌شود، گازي است بي‌رنگ و بدبو كه باعث تحريك مجاري تنفسي بخصوص حلق، بيني و حنجره شده و ايجاد برونشيت‌هاي مزمن، آسم و آمفيزم مي‌كند. منبع اصلي توليد اين گاز، احتراق گازوئيل و مازوت در منازل، كارخانجات و وسايل نقليه موتوري است.
دي‌اكسيد گوگرد وقتي با بخار آب موجود در هوا تركيب مي‌شود تبديل به اسيد شده و بارش آن بصورت باران اسيدي، باعث خوردگي فلزات، سنگ و پارچه مي‌شود. اين گاز نيز همچون دي‌اكسيد‌نيتروژن بر گياهان اثر گذاشته و باعث از بين رفتن آنها مي‌شود.

5-5-‌ ازن (O3)
ازن در اثر واكنش‌هاي فتوشيميايي توسط هيدروكربنهاي خروجي از اگزوز ماشينها و اكسيدهاي نيتروژن در اتمسفر بوجود مي‌آيد و به اين ترتيب جزء آلاينده‌ةاي ثانويه بشمار مي‌رود.
از جمله اثرات مضر اين آلاينده بر سلامتي انسان، سوزش چشم‌ و ريه‌ها مي‌باشد.آمارها نشان مي‌دهد كه حملات آسم در روزهاييكه غلظت بالايي از اين آلاينده مشاهده شده بطور مشخصي افزايش يافته است. ازن موجود در هوا آسيب‌هاي شديدي به كودكان، افراد سالخورده و افراد داراي ناراحتي تنفسي وارد مي‌كند. ازن همچنين موجب كاهش بازدهي محصولات كشاورزي و از بين رفتن جنگل‌ها و اكوسيستم گياهي مي‌شود.

6-5-‌ هيدروكربن‌هاي فرار (VOCs)
برخي از بخارات هيدروكربن‌ها در اتمسفر نقش بالقوه‌اي در تخريب سلامتي انسانها دارند. بنزن بعنوان يكي از مهمترين هيدروكربن‌هاي فرار با وجوديكه بعلت حلاليت بالا نقش عمده‌اي در صنعت بعهده دارد ولي استنشاق آن موجب جلوگيري از تشكيل گلبول قرمز در مغز استخوان مي‌شود. منبع اصلي توليد بنزن، بنزين مورد استفاده در خودروهاست. در مواردي چند، سرطان خون (لوسمي) در افراديكه بعلت مسايل شغلي براي طولاني مدت در معرض بخارات بنزن بوده‌اند، گزارش شده است.

6-‌ شاخص استاندارد آلودگي (PSI)
كميت (Pollutant Standard Index) PSI استانداردي است كه براي گزارش روزانه كيفيت هوا مورد استفاده قرار مي‌گيرد و معمولاً از پنج آلاينده منواكسيدكربن، ازن، دي‌‌اكسيدنيتروژن، دي‌اكسيد گوگرد و ذرات معلق استفاده مي‌گردد. با توجه به غلظت آلاينده‌‌ها و استانداردهاي بهداشتي سازمان حفاظت محيط زيست امريكا EPA، غلظت آلاينده‌ها به يك مقياس عددي بين صفر تا پانصد PSI تبديل مي‌گردد.
PSI از اين نظر كه غلظت آلاينده‌ها را بر اساس يك مقياس واحد مي‌سنجد، ارجحيت دارد.
7-‌ اثرات زيست محيطي آلودگي هوا

1-7-‌ ‌بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا:
1-1-7-‌ آمفيزم
اين بيماري در نتيجه انقباض لوله‌هاي بونشيال وتخريب كيسه‌هاي هوايي توسط آلاينده‌ها به وجود مي‌آيد و باعث كوتاهي نفس در فرد بيمار مي‌شود.

2-1-7-‌ برونشيت مزمن
از مشخصات اين بيماري‌ سرفه‌هاي پي در پي و جريان خلط مستمر در شخص مبتلا است. مواد آلوده كننده باعث تخريب مژك‌هاي مجاري تنفسي‌- كه مواد محرك را از ريه خارج مي كنند – شده و در نتيجه سرفه تنها راهي خواهد بود كه ذرات از ريه بيرون رانده شوند. در صورتي كه برونشيت مزمن درمان نشود، منجر به مرگ بيمار خواهد شد.

3-1-7-‌ حساسيت
مواد آلاينده مي‌تواند باعث عكس‌العمل‌هاي آلرژيكي مختلف از جمله آبريزش بيني، تنگي نفس، خارش پوست، اشك چشم و عسطه‌هاي پي در پي شوند.

4-1-7-‌ آسم
عبارت است از مقاومت مجراي تنفسي در مقابل عبور هوا، دريك حمله آسمي، مجاري تنفسي باريك شده و عبور هواي تنفسي به حداقل مي‌رسد و در نتيجه بيمار دچار تنگي نفس مي‌شود.
مي‌تواند موجب انفاركتوس يا التهاي قلب گردد كه عمدتاً به صورت سينه درد، طپش قلب، تنگي نفس و اختلال در سيستم قلب تظاهر مي‌كند.

5-1-7-‌ سرطان ريه، معده و بيماريهاي قلبي
هر چندكه اين بيماريها مستقيماً و منحصراً مربوط به آلودگي هوا نيست، اما آلودگي هوا يكي از عوامل مهم به وجود آورنده و تشديد كننده آنها به حساب مي‌آيد.

2-7-‌ اثر آلودگي هوا بر گياهان
آلودگي هوا در متابوليسم (سوخت و ساز) گياهان نيز تأثير سوء داشته و ضمن ضعيف كردن گياه، موجب پديد آمدن امراض و آفات مختلف در آنها مي‌شود. اين مسئله بخصوص با گسترش روزافزون شهرها و تبديل مناطق روستايي و كشاورزي به مناطق صنعتي، فزوني مي‌يابد. به طور كلي اثر ناشي از آلودگي هوا بر گياه مي‌تواند به صورت ظاهر شدن لكه‌هاي خشكيده در برگ، از دست دادن رنگ، كاهش رشد گياه، كاهش محصول و حتي از بين رفتن گياه جلوه‌گر شود.
توجه به نقش مهم گياهان در پاكيزگي هوا سبب شده تا اقداماتي جدي در حفظ و نگهداري و افزايش فضاهاي سبز صورت گيرد. با اين همه آلودگي هوا براي گياهان خطري جدي محسوب شده و فضاهاي سبز را تهديد به نابودي مي‌كند. بنابراين دادن آگاهي به مردم و انجام اقدامات جدي و سريع براي جلوگيري از تخريب بيش از پيش جنگلها و منابع طبيعي و ايجاد فضاهاي سبز امر حياتي است.

3-7- اثرات جوي
1-3-7-‌ وارونگي جوي
معمولاً در لايه پايين جو، درجه حرارت هوا با افزايش ارتفاع كاهش مي‌يابد، بنابراين طبيعي است كه يك حركت صعودي هوا به وجود مي‌آيد و آلودگي‌ها را با خود به طبقات بالاي جو برده و از محل تنفس دور مي‌سازد. اما در بعضي شرايط جغرافيايي خاص – مانند احاطه شدن يك شهر به وسيله كوهها – يك لايه هواي گرم، همچون سقف شيشه‌اي كه بالاي شهر را پوشانده باشد، هواي سرد پايين را محبوس مي‌كند و مانع از بالا رفتن ودور شدن آلودگي ازسطح شهر مي‌شود. در اين حالت جريان هوا بر عكس شده و باعث پايداري بيشتر هوا و تراكم گازهاي آلاينده تا حد بسيار خطرناك مي‌شود كه به اين حالت وارونگي جوي اطلاق مي‌شود. متأسفانه تهران بيش از دو سوم روزهاي سال (حدود 250 روز) با پديده وارونگي جوي روبرو است. اين حالت بيشتر در پاييز و زمستان روي مي‌دهد.

2-3-7-‌ اثر گلخانه‌اي (Green House Effect)
فعاليت و تحركت جو زمين نتيجه جريان مداوم انرژي از خورشيد به زمين و از زمين به فضاست. حدود 3 درصداز انرژي خورشيد، دوباره به فضا منعكس مي‌شود و قسمتي از اين انرژي منعكس شده، به وسيله گازهاي معروف به گازهاي گلخانه‌اي - شامل دي‌اكسيدكربن، متان و اكسيد نيترو و غيره – دوباره به سطح زمين باز تابانيده مي‌شود. اين پديده كه به اثر گلخانه‌اي معروف است، خود باعث افزايش درجه حرارت در مناطق آلوده مي‌شود. در هواي محبوس، ميزان آلودگي نيز بيش از پيش افزايش يافته و به دنبال آن خطرات ناشي از آلودگي نيز تا ميزان قابل توجهي بالا رفته و شهرنشينان را به طور جدي تهديد مي‌كند. بديهي است در صورت كاستن از گازهاي گلخانه‌اي با از بين بردن و يا محدود كردن منابع توليد كننده آن مي‌توان از بروز اثر گلخانه‌اي و خطرات ناشي از آن جلوگيري كرد.

3-3-7- بارش اسيدي
بارش اسيدي ، به باراني اطلاق مي "ردد كه نسبت به باران معمولي اسيدي‌تر است (6 ر 5 PH) معمولاً خصوصيات اسيدي آب توسط PH اندازه‌گيري مي‌شود كه گسترة طبيعي آن بين 5 ر 6 تا 5ر8 قرار دارد. اگر PH باران كمتر از 6 باشد، به عنوان بارش اسيدي منظور مي‌شود. ماهيت اسيدي شديد آب به علت آلودگي وسيع هوا ناشي از صنعتي شدن است. از اين رو به منظور اجتناب از بارش اسيدي، برنامه‌ريزي مناسب ضرورت دارد.
ضمن اينكه محل قرار گرفتن صنايع در يك منطقه يا يك كشور نيز نياز به بررسيهاي دقيق و حساب شده دارد.
به دليل فقدان برنامه‌ريزي و پيش‌بيني وضع هوا پيرامون، بارش اسيدي، اكنون چندين كشور توسعه يافته با مشكلات بارش اسيدي مواجه هستند. درياچه‌ها و جنگلها در مناطق حاصلخيز (پرباران) اروپا، كانادا، آمريكا و جنگلهاي آلمان غربي تحت تأثير عوارض سوء بارش اسيدي قرار دارند. در هند نيز بارش اسيدي در بمبئي گزارش شده است.
اكسيدهاي گوگرد، نيتروژن و هيدروكربنها پارامترهاي اصلي كمك كننده به بارش اسيدي هستند. مقادير عظيمي اكسيدهاي گوگرد و نيتروژن از دودكش‌هاي واحدهاي صنعتي و نيز از اگزوز اتومبيلها به اتمسفر وارد مي‌شوند. سوزاندن سوختهاي فسيلي براي تلويد انرژي عامل اصلي (60-70 درصد) ورود اكسيدهاي گوگرد به اتمسفر است. ذوب سنگهاي معدن گوگرد بويژه سرب، روي و مس نيز عامل افزايش در مقدار اكسيدهاي گوگرد اتمسفر به شمار مي‌رود. عوامل اصلي اكسيدهاي نيتروژن، آلاينده‌هاي خروجي از اگزوز اتومبيلها، نيروگاه‌ها و واحدهاي ذوب كننده هستند. زمانيكه اين آلاينده‌ها در حضور رطوبت واكنش مي‌دهند. آلاينده‌هاي ثانويه را تشكيل مي‌‌دهند. اغلب آلاينده‌هاي ثانويه حاصل از واكنش‌هاي فتوشيميايي از امواج خورشيدي انرژي مورد نياز خود را بدست مي‌آورند. بارش اسيدي موجب اثرات زير مي‌باشد:

الف: بارش اسيدي باعث كاهش PH آب رودخانه‌ و درياچه‌ها مي‌شود كه اين امر نيز نابودي موجودات آبزي (ماهي و غيره) را در پي دارد و منجر به كاهش رشد پلانكتونها و تكثير ما‌هي‌ها مي‌شود. تغيير در PH مانع از بيرون آمدن ماهي‌ها از تخم مي‌شود. جلبكهاي سبز وچندين نوع باكتري كه براي ادامة حيات مودات آبزي ضروري هستند، در محيط اسيدي قادر به ادامه بقاء ‌و حيات نيستند.
ب: بارش اسيدي براي جنگلها و مراتع مضر هستند. بارش اسيدي به برگهاي درختان صدمه زده و فرسايش سطح برگ را تسريع مي‌كنند. رشد برگها به علت اسيديته بالا كاهش مي‌يابد. زمانيكه رشد برگها تحت تأثير بارش اسيدي قرار مي‌گيرد، نابودي گياهان سبز نيز حاصل مي‌شود.
ج: اسيديته بر روي خاك تأثير مي‌گذارد. يك عنصر مغذي براي گياه نظير پتاسيم به تدريج از خاك شسته و خارج مي‌شود. تحت شرايط اسيدي، فلزات سمي براي گياه در خاك انباشته مي‌شوند.
د: همچنين بارش اسيدي فعاليت ميكروبهايي را كه مواد آلي موجود در خاك را به عناصر مغذي مورد نياز گياه تبديل مي‌كنند، مختل مي‌نمايند. زماني كه جمعيت ميكروبي كاهش پيدا مي‌كند، ميكروبها آنچنان قادر به تحمل محيط اسيدي خاك به علت بارش اسيدي نيستند.

امیرمجمدجانعلی زاده

دبیر آقای سلامی

دبیرستان شهید نصیری

کلاس05

لایهٔ اُزون^[۱]یا اُزون‌سپهر^[۲]لایه‌ای به ضخامت ۳۰۰دابسون (۳میلی‌متر) در لایهٔاستراتوسفر جو زمین است با غلظتبالایی از مولکول ازون (O_۳)، که در سال ۱۹۱۳ توسط دو فیزیک‌دانفرانسوی به نام‌های شارل فابریو هانری بویسونکشف شد.^[۳] این لایه با جذب ۹۹٫۹–۹۵ درصد پرتو فرابنفش خورشید، موجب ادامهٔ زندگی بر روی کرهٔ زمین می‌شود. لایه اُزون پرتوهای پرانرژی فرابنفش را جذب کرده و آن‌ها را به شکل پرتوهای فروسرخدر می‌آورند و به سطح زمین می‌فرستند.

در اوایل سال ۱۹۳۰، ترکیباتی به نام کلروفلوئوروکربنها (سی‌اف‌سی‌ها) در ایالات متحده آمریکااختراع‌شد و در صنعت و خانه مورد استفاده قرار گرفت. این ترکیبات به استراتوسفر راه یافتند و عناصر کلرو برمموجود در آن‌ها طی واکنش‌های شیمیاییموجب تخریب تدریجی لایهٔ اُزون شدند. به ویژه، لایهٔ اُزون بر فراز قطب جنوببه شدت کاهش یافته‌است.

چرخهٔ ازون-اکسیژنبیان می‌کند که پرتوهای فرابنفش به مولکول اکسیژنبرخورد کرده و پیوند میان مولکول‌های اکسیژن را می‌شکند. اتم‌های حاصل با مولکول اکسیژن دیگری واکنش داده و مولکول ازون را تشکیل می‌دهند. سطح ازون با تغییر فصل‌ها، وزش باد و تغییرات خورشید نیز تغییر می‌یابد. ۱۰ درصد مولکول‌های ازون هواکره در لایهٔتروپوسفرقراردارند و بر خلاف ازون موجود در استراتوسفر، آلایندهبه شمار می‌آیند و آسیب‌هایی به بافت‌های زیستیانسان و دیگر جانوران می‌رسانند.

منبع ازون

ازونبا فرمول شیمیایی O_۳، یک مولکولنسبتاً ناپایدار است که از سه اتم اکسیژن با نماد شیمیایی O تشکیل شده‌است. لایهٔ اُزون از تجمع این مولکول‌ها پدید آمده‌است. اگرچه این لایه بخش کوچکی از هواکرهٔ زمین را در بر می‌گیرد، اما بسیار مهم است و سبب ادامهٔ زندگی بر روی زمین می‌شود.^[۴] این مولکول از واکنشمیان مولکول اکسیژن با فرمول شیمیایی O_۲و نور خورشید به وجود می‌آید. این مؤثرترین فرآیندیاست که در لایهٔاستراتوسفردر ارتفاع ۵۰–۱۵ کیلومتری بالاتر از سطح زمین رخ می‌دهد.^[۵]

لایهٔ اُزون یا اوزونوسفر، منطقه‌ای از لایهٔ استراتوسفر در هواکرهاست که غلظتنسبتاً بالایی از آن، در ارتفاع ۴۸–۱۹ کیلومتری (۳۰–۱۲ مایلی) بالاتر از سطح زمین واقع شده‌است.^[۶] حدود ۹۰% ازون میان ۱۷–۱۰ کیلومتر (۱۰–۶ مایل) بالاتر از سطح زمین قرارگرفته و تا ۵۰ کیلومتر (۳۰ مایل) گسترش می‌یابد. مولکول‌های ازونی که در این بخش از هواکره قراردارند، لایهٔ اُزون را تشکیل می‌دهند. بقیهٔ مولکول‌های ازون نیز در لایهٔ تروپوسفر از هواکره قراردارند.^[۷]

واحد اندازه‌گیری غلظت ازون، دابسوناست.^[۸] یک واحد دابسون برابر با تعداد مولکول‌های موردنیاز برای ایجاد یک لایهٔ اُزون خالص به ضخامت ۰٫۰۱ میلی‌متر در دمای صفر درجهٔسلسیوسو با فشار یک اتمسفراست. ضخامت متوسط لایهٔ اُزون حدود ۳۰۰ دابسون است و ۳ میلی‌متر (۸٫۱ اینچ) ضخامت دارد.^[۹][۱۰]

ازون و پرتو فرابنفش

پرتوی فرابنفش تولید شده توسط تابش خورشید در صورت رسیدن به سطح زمین می‌تواند موجب سرطان پوست، آب‌مرواریدچشم، آسیب‌رساندن به سیستم ایمنی بدن و تأثیر منفی بر رشد گیاهان شود.^[۱۱] طول موج فرابنفش ۴۰۰–۲۸۰نانومتر (یک میلیاردم متر) است.^[۱۲] مولکول‌های ازون و اکسیژن که در استراتوسفر قراردارند، پرتوهای فرابنفش خورشید را جذب می‌کنند و مانند یک سپر مانع از ورود این پرتوها به سطح زمین می‌شوند. ازون و اکسیژن می‌تواند ۹۹٫۹–۹۵% پرتوهای فرابنفش به ویژه فرابنفش نوع C و B که پرانرژی‌ترین پرتوهای فرابنفش هستند و موجب آسیب زیست‌شناسیمی‌شوند را جذب‌کند. نقش نگهبانی ازون به قدری حیاتی است که دانشمندان می‌گویند زندگی بر روی زمین بدون لایه