به نام خدا
نام دبیر:آقای سلامی
عنوان:عطر
نام و نام خانوادگی:سعید اکوان
کلاس:04
نام دبیرستان:شهید نصیری
دید کلی
عطرها موادی هستند که انسانها برای اینکه خوشبو باشند و در نزد دیگران مقبول ، از آنها استفاده میکنند. عطرهایی که از مواد طبیعی بدست میآیند، مانند مشک آهوی ختن ، اندکند. اغلب این مواد ، از مواد شیمیایی و بصورت سنتزی تولید میشوند. با ساختار عطرها آشنا میشویم.
مواد سازنده عطر
هر نوع عطر دستکم از سه جزء تشکیل یافته است که فراریت و وزن مولکولی آنها تا حدی باهم تفاوت دارند.
جزء اول
جزء اول کهتاپ نوتنامیده می شود، فرارترین ماده و مشخصترین بو را در دارا بوده و در تولید عطر کاربرد دارد.
جزء دوم
جز دوم کهمیدل نوتنامیده می شود، کمتر فرار است و عموما عصاره یک گل (بنفشه ، یاس و غیره) است.
جزء سوم
آخرین جزء یااندنوت، کمترین فراریت را دارد و معمولا یکرزینیاپلیمر مومی است.
سیوتون ، اصلیترین سازنده عطر
بیشتر عطرها اجزای بسیاری دارند و از لحاظ شیمیایی غالبا مخلوطهایکمپلکسهستند. با پیشرفتتجزیه مواد عطر طبیعی ، مصرف ترکیباتآلی سنتزی خالص که بوی آنها همانند بوی عطر خاصی میباشد، بسیار معمول شده است. نمونه آنسیوتون، یککتون حلقوی است که ازسیویتبدست میآید. سیویت، مادهای است که از غدههایگربه سیویتترشح میشود.
گربه سیویت ، حیوانی شبیه به گربه است که دراتیوپیوافریقای مرکزییافت میشود.سیوتوندر عطر سازی ارزش بسیار دارد. امروزه سیوتون بصورت سنتزی موجود است. برای سنتز سیوتون ، نخست8 ، هگزادکان ـ1 ، 16، دی کربوکسیلیک اسیدتهیه میکنند و سپس آنرا بصورت حلقه در میآورند. یونتوریم (Th+4) کاتالیزور بسته شدن این حلقه است.
سیویت، مانندمشک، مجموعهای از مواد جاذب جنسی است. این مواد جاذب جنسی در عطرهای موثر با زیرکی بوسیله بوهای گل و گیاهی پوشانده میشوند. جاذبه اولیه از بوی خوش حاصل میشود. اما اثر اساسی ناشی ازسیویتونیامشکاست.
سایر ترکیبات عطر
ترکیبات دیگری که در عطرها بکار میروند، شاملالکلها واسترهایی با وزن مولکولی زیادند. یک نمونه ،ژرانیول (با نقطه جوش 230 درجه سانتیگراد) یک جزء اصلی از روغن ژرانیوم (شمعدانی معطر) ترکیهای است. استرهای این الکل ، برای ساختن ماده معطر سنتزی که بوی رز دارد، در عطرسازی بکار میرود. مثلا استری که از واکنش میانژرانیولواسید فرمیکتشکیل میشود، بوی رز دارد.
عطرها نوعا 10% تا 25% اسانس عطر و 75% تا 80% الکل و یک ثابت کننده برای نگه داشتن روغنهای اسانسی دارد. عطرها به بیشتر مواد آرایشی افزوده میشوند تا محصول بدست آمده بوی مطلوب داشته باشند؛ این مواد بوهای طبیعی و دیگر اجزایی مانند مواد جاذب جنسی را میپوشانند. آنها بعلت داشتنالکل ، خاصیت ضدعفونی و باکتریکشی ملایمی دارند.
مواد دافع بو
حدود 2 میلیون غده عرق بر سطح بدن دست اندرکار تنظیمدمای بدن هستند. این غدهها با ترشحآب کهتبخیر آن اثر خنک کنندگی دارد، دمای بدن را تنظیم میکنند. از این تبخیر ، اجزای جامدی به جای میماند که عمدتا سدیم کلرید و مقادیر کمتریپروتئین و دیگر مواد مرکب آلی است. بوی بدن بیشتر از آمینها و مواد حاصل ازهیدرولیز روغنهای چرب (اسیدهای چرب،آکرولیینو غیره) است که از بدن و از رشد باکتریایی در باقیمانده حاصل از غدههای عرق گسیل می یابند. برای آنکه بدن انسان وظایف خود را به خوبی انجام دهد، عمل تعریق هم امری عادی و هم ضروری است. خود عرق کاملا بی بو است، اما محصولات تجزیه باکتریایی چنین نیستند.
انواع مواد دافع بو
مواد دافع بو از سه نوع عمده هستند:
· یک نوع آنها ، بطور مستقیم تعرق را میخشکاند یا بعنوان مواد منقبضکننده عمل میکنند.
· نوع دیگر آنها که بو دارند و بویعرقرا میپوشانند.
· نوع سوم آنها که ترکیبات بودار را باواکنش شیمیایی برطرف میکنند. از جمله موادی که بعنوان قابض عمل میکنند،آلومینیم سولفات آبپوشیده،کلرید آلومینیم آبپوشیده (O2H6 . 3AlCl) ،آلومینیم کلروهیدرات ( در واقعآلومینیم هیدروکسی کلرید ) والکلهاهستند.
مواد بیبو کننده
از جمله مواد مرکبی که بعنوان عوامل بیبو کننده عمل میکنند،روی پروکسید،روغنهای اسانسیوعطرهاو انواعی ازمواد ضد عفونی کنندهملایم هستند. روی پروکسید ، مواد مرکب بودار را با اکسید کردن آمینها و ترکیباتاسیدهای چرب بر طرف میکند. روغنهای اسانسی ، عطرها یا بوها را جذب میکنند یا آنها را میپوشانند و ضدعفونی کنندهها معمولا عوامل اکسید کننده یا کاهندهای هستند کهباکتریهای ایجاد کننده بو را میکشند.