به نام خداوند بخشنده و مهربان

امیرحسین رضاصفت

کلاس 03 دبیرستان ملاصدرا

سیستم استاندارد بین‌المللی واحدها SI

سیستم سیستم استاندارد بین‌المللی واحدها (System International of Units) که معمولاً با عناوین «سیستم متریک» یا «سیستم SI» شناخته می‌شود، دستگاه بین‌المللی استاندارد شده‌ای برای سنجش کمیت‌ها بر حسب یکاها (واحدها) است. این سیستم در سال ۱۹۶۰ بنیانگذاری شد. .......

SI  از حروف اول کلمات فرانسوی  InternationalSystemeبه معنای دستگاه بین المللی گرفته شده است .

واحدهای این دستگاه درمجامع بین المللی انتخاب شده اند و در اکثر کشورهای جهان به عنوان واحد رسمی استفادهمی شوند .

قبل از اینکه سیستم فوق را توضیح دهیم ، بد نیست که بدانیم :

هر چيز قابل اندازه گيري را كميت گويند .

كميت

اصلي : كميت هايي كه بنيادي هستند. مثال: طول ، جرم ، زمان ، دما ، شدت جريان .

فرعي : كميت هايي كه به كميت هاي اصلي وابسته هستند . مثال : سرعت ، شتاب ، چگالي ، حجم و ...

حال پس از اینکه  در اندازه گیری کمیت  را فهمیدیم ، می پردازیم به واحد های اصلی و فرعی در سیستم   SI

واحدهای اصلی

واحدهای اصلی این سیستم عبارت‌اند از :

واحد طول :  متر با نماد m
واحد جرم :  کیلوگرم با نماد kg
واحد زمان :  ثانیه با نماد s
واحد شدت جریان الکتریکی :  آمپر با نماد A
واحد دما :  کلوین با نماد K
واحد مقدار ذره (ماده) : مول با نماد mol
واحد شدت نور :  کاندلا با نماد cd

واحد زاویه سطحی:  رادیان با نماد rad

واحد زاویه فضایی: استرادیان با نماد stradian

واحدهای فرعی

واحدهایی هستند که از ترکیب چند واحد تشکیل شده‌اند؛

مانند متر بر ثانیه برای سنجش سرعت. در اصل در اینجا سرعت به‌عنوان کمیتی بر حسب طول و زمان (یعنی به شکل مقدار طول طی‌شدهٔ مشخص در مدت زمان مشخص) بیان می‌شود.

از دیگر واحدهای فرعی می‌توان به درجه سلسیوس که برای سنجش دما بکار می‌رود نام برد. این واحد نیز با استفاده از یک رابطه خطی قابل تبدیل به/از درجه کلوین است . برای  توضیح بیشتر تعدادی از واحهای فرعی را تعریف میکنیم .

فاراد

درسیستم SI واحد ظرفیت یک سیستم الکتریکی فاراد میباشد که عبارت از

استعداد ذخیره کردن برق است . این واحد نسبتاً بزرگ بوده ، مایکرو فاراد را که واحد کوچک  

 است بکار میبرند . واحد ظرفیت را به افتخار نام میکل فارادی Micael Farady ( 1791 –

1867 )افتخار نام میکل فارادی Micael Farady ( 1791 – 1867 ) عالم کیمیا و  فزیک 

 انگلیس فاراد نام گذاشته اند .

هرتز

واحد یک حادثهء متناوب Periodic در سیستم SI هرتز میباشد . یک هرتز

عبارت از وقوع یک سیکل آن حادثه در هر ثانیه است . در فرکانس های بلند به واحد

بزرگتر ضرورت داریم مانند کیلو هرتز ( kHz( و میگاهرتز (MHz  ) . این واحد به افتخار

نام هنریش رودولف هرتز Heinrich Rudolf  Hertz ( 1857 – 1890 ) فزیکدان المان

نامگذاری گردیده است .

ژول

واحد کار یا انرژی در سیستم SI عبارت از ژول است . یک ژول مقدار کار اجرا  

شده است توسط  قوهء یا نیرو  یک نیوتن میباشد که در جهت نیرو  به اندازهء یک متر موجب تغیرمکان شود . این واحد بنام فزیکدان انگلیسی جیمز پریسکات ژول James Prescott Joule

 ( 1818 – 1889 ) نامگذاری شده است .

نیوتن

 واحد نیرو در سیستم SI نیوتن میباشد . عبارت از مقدار قوهء یا نیرو است که  جرم

یک کیلوگرم را به اندازهء 1m/sec^2 تعجیل میدهد . این واحد به افتخار سر اسحاق نیوتن  

Newton  ُSir Isaac ( 1612 – 1727 ) عالم ریاضی و فزیک انگلیس نام گذاری گردیده

است . 

پاسکال

پاسکال واحد فشار است . یک پاسکال برابر به فشاریست که قوهء یک نیوتن

بر سطح یک متر مر بع وارد میسازد . این واحد نسبتاً کوچک بوده کیلو پاسکال را که واحد

بزرگتر است مورد استفاده قرار میدهند . به افتخار فیلسوف ، عالم ریاضی و فزیک فرانسه

بلایس پاسکال Blaise Pascal (1623- 1662 ) واحد فشار را در سیستم SI پاسکال نام

گذاری نموده اند .

ا هم

واحد استاندارد مقاومت برقی اهم میباشد . هرگاه یک ولت بر سیستمی اعمال شود در  

 نتیجه یک آمپر جریان برقی عبور نماید ، مقاومت آن سیستم یک اهم میباشد . یا به عبارت  

 دیگر اهم مساوی به V/A  است . به افتخار عالم فزیک آلمانی جورج سیمان اهم(1845 –

1789) Simon OhmGeorg ، واحد مقاومت برقی را اهم نامگذاری کرده اند . 

ولت

درسیستم SI  واحد پوتانسیل برقی را ولت نامگذاری نموده اند . یک ولت عبارت

از تفاوت پتانسیل بین دو نقطهء هادی جریان برق است طوریکه اگر جریان یک امپر بین آن  

دو نقطه اعمال گردد توان یک وات باشد . یا به عبارت دیگر یک ژول فی کولمب ( J/C ) یک

ولت است . به افتخار فزیکدان ایتالوی کنت الیساندرا ولت Count Alessandro Giuseppe

 ( 1745 – 1827 ) Anostasio Volta    واحد تفاوت پتانسیل برقی را ولت نام گذاشتند .

وات

واحد استاندارد توان وات است . مقدار یک ژول انرژی که در مدت یک ثانیه مصرف  

میشود یک وات است ( J/s  ) . به افتخار انجنیر اسکاتلندی James Watt  ( 1736 –

1819 ) واحد توان را وات نامگذاری کردند .

پیشوند های SI :

درسیستم بین المللی واحد است ، پیشوند هایی را قبول نموده اند که با آوردن آن در ابتدای

واحد، مقدار آنرا بزرگ یا کوچک ارایه میدارد . مثلاً وات واحد کوچکتر توان است درحالیکه  

اگر کیلو منحیث پیشوند استعمال شود آنرا 1000 چند بلند میبرد که کیلو وات خوانده میشود.

متر واحد طول است در صورتیکه پیشوند متر، ملی استعمال گردد قیمت متر را 1000 مرتبه

پایین میآورد و آنرا ملی متر میخوانیم .

 منبع: دانشنامه رشد